Studia licencjackie już nie wystarczą – sprawdź, jakie zmiany obejmą kwalifikacje nauczycieli

W dotychczasowym stanie prawnym zarówno w przedszkolu, szkole podstawowej, jak i gimnazjum i zasadniczej szkole zawodowej mógł być zatrudniony nauczyciel legitymujący się ukończeniem studiów I stopnia. Ten stan rzeczy ulega zmianie z dniem 1 września 2017 r.[MK1]  Studia I stopnia będą wystarczały do zatrudnienia jedynie w przedszkolu i szkole podstawowej. Poza tym absolwenci zakładu kształcenia nauczycieli nie będą mogli znaleźć zatrudnienia w placówkach wychowania pozaszkolnego, placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania oraz do zajmowania stanowiska wychowawcy w szkolnych schroniskach młodzieżowych (a w przypadku nauczycieli języków obcych – również w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych).

Według nowej regulacji kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela m.in. w:

• gimnazjach,
• liceach ogólnokształcących,
• szkołach policealnych,
• szkołach branżowych I i II stopnia,
• technikach,
• placówkach oświatowo-wychowawczych,

będzie miała osoba, która posiada przygotowanie pedagogiczne oraz ukończyła:

• studia magisterskie na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem bądź prowadzonymi zajęciami lub
• studia magisterskie na kierunku, którego efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności obejmują treści nauczanego przedmiotu bądź prowadzonych zajęć, lub
• studia magisterskie na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony w poprzednich punktach i studia podyplomowe w zakresie nauczanego przedmiotu bądź prowadzonych zajęć.

Oczywiste jest, że wyższe wymogi kwalifikacyjne będzie musiał spełniać nowo zatrudniany nauczyciel, który ma być zatrudniony nie wcześniej niż 1 września 2017 r., czyli w dniu wejścia w życie nowego rozporządzenia.

Rozwiązania przejściowe uratują nauczyciela przed utratą kwalifikacji

Czy powyższe oznacza, że każdy nauczyciel, który uczy w szkole lub placówce innej niż przedszkole i szkoła podstawowa, a nie legitymuje się ukończeniem studiów magisterskich, musi być zwolniony z pracy? Niekoniecznie.

Otóż nauczyciele zatrudnieni w dniu 1 września 2017 r. na podstawie mianowania, którzy spełniali wymagania kwalifikacyjne na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowają nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela.

W gorszej sytuacji są zatem nauczyciele zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Niemniej jednak nie wszyscy z nich z dniem 1 września 2017 r. przestaną spełniać wymagania kwalifikacyjne. Swoje kwalifikacje zachowają bowiem nauczyciele zatrudnieni na podstawie umowy o pracę w dniu 1 września 2017 r.,którzy ukończyli studia pierwszego stopnia rozpoczęte na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 21 lutego 2012 r. oraz spełniają pozostałe wymagania kwalifikacyjne. Chodzi tu jedynie o nauczycieli zatrudnionych w:

• gimnazjach,
• zasadniczych szkołach zawodowych (szkołach branżowych I stopnia),
• placówkach oświatowo wychowawczych,
• placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.

Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki zachowają również nauczyciele zatrudnieni 1 września 2017 r., którym na podstawie dotychczasowych kwalifikacji uznano ukończony kierunek (specjalność) studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć.

Nowe ramowe plany nauczania przewidują istotne zmiany w zakresie przedmiotów ścisłych w szkole podstawowej. W klasach od V do VIII nie będzie już nauczana przyroda, która zostanie zastąpiona samodzielnymi przedmiotami: biologią, geografią, chemią i fizyką. W związku z tym dyrektorzy zadawali sobie pytanie, czy po 1 września 2017 r. dalej będą mogli zatrudniać nauczycieli przyrody.

Ostatecznie w rozporządzeniu kwestia ta nie została w żaden sposób uregulowana. Wobec tego należy uznać, że nauczyciele, którzy mają kwalifikacje do nauczania przyrody w 6-letniej szkole podstawowej nabyte w wyniku ukończenia studiów magisterskich, wyższych zawodowych, podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie przyrody w 8-letniej szkole podstawowej, będą mogli uczyć przyrody jedynie w klasie IV.