Zgodnie z podstawą programową zabawy i gry ruchowe, zajęcia porządkowe, ogrodnicze, gospodarcze, badawcze oraz obserwacje przyrodnicze powinny odbywać się na zewnątrz budynku przedszkola w wymiarze co najmniej 1/5 przedszkolnego czasu (1/4 w przypadku dzieci młodszych). Zalecenie to dotyczy każdej pory roku, a więc także okresu zimowego.
Zimowe zajęcia na świeżym powietrzu służą realizacji podstawy programowej
Jednym z celów wychowania przedszkolnego jest kształtowanie świadomości zdrowotnej i nawyku dbania o zdrowie u dzieci. Realizacja tych założeń nie jest możliwa bez zajęć na świeżym powietrzu – również zimą. Sprawdź, jak wykorzystać ten czas, aby osiągać efekty edukacyjne przewidziane w podstawie programowej.
Po pierwsze – cele edukacyjne
Zajęcia poza budynkiem przedszkola w okresie zimowym mają dużą wartość dla realizacji podstawy programowej, głównie w obszarach edukacji zdrowotnej i przyrodniczej, a także mogą stać się inspiracją twórczych i rozbudzających potencjał dzieci zabaw z innych zakresów.
Tabela: Działania umożliwiające osiąganie celów w wybranych obszarach
Edukacja zdrowotna i bezpieczeństwo |
zachęcanie do uniwersalnych zabaw ruchowych – rozwijanie dużej motoryki profilaktyka chorób – niszczenie wirusów, hartowanie organizmu koncentracja przy poruszaniu się po niepewnej nawierzchni rozpoznawanie różnych warunków pogodowych i podejmowanie rozsądnych decyzji w sprawie bezpiecznego wyjścia na zewnątrz unikanie miejsc, gdzie zabawa może zagrażać zdrowiu |
Edukacja przyrodnicza |
obserwacja naturalnych zjawisk pogodowych – opadów śniegu, zlodowaceń, szadzi, szronu, zimnego wiatru, mrozu rozpoznawanie oznaczeń pogodowych dotyczących zimy, poznawanie i porównywanie pór roku poznawanie zwyczajów zwierząt w czasie zimowym poznawanie śladów zwierząt pozostawionych na śniegu, poszukiwanie ich na spacerze w parku czy lesie |
Edukacja artystyczna |
lepienie ze śniegu – mała motoryka tworzenie wycinanek – śnieżynek tworzenie zimowych pejzaży, drzew, mapek pogodowych słuchanie koncertu skrzypcowego „Zima” A. Vivaldiego, np. podczas odpoczynku |
Edukacja językowa |
czytanie książek o tematyce zimowej, tworzenie opowiadań za pomocą elementów kojarzących się z zimą „wydeptywanie” liter czy różnych symboli na śniegu poszukiwanie przymiotników – jaki jest śnieg, lód, jaka jest zima? Porównywanie – śnieg jest jak…? |
Edukacja matematyczna |
odróżnianie stron lewej i prawej przy zimowym ubiorze; dopasowywanie par – rękawiczki, narty, łyżwy przeliczanie ptaków w karmniku, śladów na śniegu |
Zabawy badawcze |
obserwacja śniegu/lodu, np. w plastikowej misce, przyniesienie go do przedszkola, sprawdzenie, czy śnieg jest czysty, gdy topnieje, zapisywanie wyników badań wobec zmieniającej się temperatury otoczenia obserwacja reakcji różnych cieczy na niską temperaturę poprzez wyniesienie ich w pojemnikach na zewnątrz badanie właściwości śniegu – koloru, wagi, kształtu pod naciskiem, zapachu poszukiwanie „zapachu zimy” – wąchanie olejków eterycznych |
Po drugie – monitorowanie realizacji podstawy
Prawidłowa realizacja podstawy programowej wychowania przedszkolnego wymaga stałego monitorowania. W związku z koniecznością weryfikowania, czy wszystkie obszary z podstawy programowej są systematycznie realizowane, w razie stwierdzenia, że realizacja któregoś jest zagrożona (nie był dotychczas realizowany lub zbyt rzadko), należy zlecić nauczycielowi dodatkowe uszczegółowienie planowania realizacji tych zagadnień.
Jeżeli w styczniu nauczyciel nadal nie zrealizował znaczącej części treści podstawy programowej, to jest to sygnał, że efektywność pracy nauczyciela jest niezadowalająca i realizacja podstawy programowej jest zagrożona. W takiej sytuacji konieczne jest wydanie zaleceń i kontrola ich realizacji.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego została skonstruowana w taki sposób, aby możliwe było wykorzystywanie naturalnych okoliczności przyrody do wyjaśniania dzieciom zjawisk przyrodniczych i atmosferycznych. Zaniechanie spędzania czasu na zewnątrz w okresie zimy oznacza pozbawienie dzieci możliwości poszerzania wiedzy i rozwijania kompetencji. Z tego też powodu – jeżeli nauczyciele, również za namową rodziców, rezygnują z realizacji zaleceń związanych ze spędzaniem czasu poza budynkiem, należy uświadamiać im, że nie zdołają osiągnąć celów i efektów kształcenia.
- art. 6 i 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1379 ze zm.),
- załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.),
- § 2 ust. 1 pkt 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. nr 61, poz. 624 ze zm.).
Zobacz także:
Tagi: oświata, nadzór pedagogiczny
