Zmiany w zamówieniach publicznych dla instytucji kultury

Data: 18-07-2016 r.

Udzielenie zamówienia dodatkowego musi pozostawać w ścisłym związku z wykonaniem zamówienia podstawowego, wyrażającym się m.in. w tym, że wykonanie zamówień dodatkowych jest warunkiem koniecznym prawidłowego wykonania zamówienia podstawowego. Jeżeli realizacja zamówienia podstawowego może nastąpić bez dodatkowych usług, to powinno się je zlecić wykonawcy wybranemu w postępowaniu konkurencyjnym.

W nowelizacji ustawy Pzp z 2016 roku uchyla się ww. art. 67 ust. 1 pkt 5. To oznaczałoby niemożliwość w ogóle udzielania zamówień dodatkowych do umowy zawartej przed dniem wejścia w życie nowelizacji. Dlatego na potrzeby udzielania zamówień dodatkowych do takich umów trzeba mieć na uwadze art. 19 ust. 3 pkt 2 nowelizacji ustawy Pzp (przepis przejściowy). Wskazuje się w nim, że zamawiający może zmienić taką umowę (a zatem nie umowa już mowy o trybie zamówienia z wolnej ręki), jeżeli zostały spełnione okoliczności wymienione w tym przepisie, stanowiące dokładny odpowiednik dotychczasowej przesłanki trybu zamówienia z wolnej ręki.

Przykład:

Zamówienie dodatkowe po spełnieniu przesłanek

Jesteśmy instytucją kultury. Udzieliliśmy w 2015 roku zamówienia na sporządzenie projektu architektonicznego, opracowanie pełnobranżowego projektu budowlanego, projektów wykonawczych, przedmiaru robót, kosztorysu inwestorskiego, specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót projektu modernizacji i adaptacji przestrzeni kompleksu Sali Wielkiej w Centrum Kultury. Zamówienie podstawowe zostało zakończone. Potrzebne są nam teraz uzupełniające projekty wykonawcze do projektu architektonicznego modernizacji i adaptacji przestrzeni kompleksu Sali Wielkiej. Miałyby one służyć przede wszystkim polepszeniu funkcjonalności obiektu. Wiąże się to też ze zmianą koncepcji w trakcie realizacji inwestycji, w związku z zaistniałym postępem technologicznym. Czy możemy zlecić ich opracowanie jako zamówienia dodatkowe z wolnej ręki?

Z przedstawionych okoliczności wynika, że zamówienie podstawowe zostało ukończone bez usług, które zamawiający chciałby teraz zlecić jako dodatkowe. To wskazuje, że nie byłaby spełniona podstawowa przesłanka, tj. niezbędność zamówienia dodatkowego do prawidłowego wykonania zamówienia podstawowego.

Wydaje się, że nie wystąpiłaby także przesłanka nieprzewidywalności zamówienia dodatkowego na etapie przygotowania warunków zamówienia podstawowego przy dochowaniu należytej staranności przez zamawiającego. Nieprzewidywalność sytuacji powinna mieć charakter obiektywny i bezwzględny. Zmiany technologiczne, o których wspomina się w pytaniu, nie mają raczej charakteru wyjątkowego, następują ciągle i ustawicznie. Nie oznacza to jednak, że zamawiający w każdym przypadku ich zaistnienia może zmieniać przedmiot zamówienia na etapie jego realizacji.

Ponadto trudno byłoby wykazać przyczyny techniczne lub gospodarcze, z powodu których oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego rzeczywiście wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów, w stosunku do możliwości powierzenia wykonania zamówienia dodatkowego dotychczasowemu wykonawcy. Powołane w pytaniu hasłowo przyczyny, będące podstawą zamiaru udzielenia zamówienia dodatkowego, są jedynie przyczynami organizacyjnymi, które same w sobie nie stanowią o wypełnieniu przesłanki do udzielenia takich zamówień. Należy bowiem wyraźnie odróżnić koszty związane z przygotowaniem nowego zamówienia od niewspółmiernie wysokich kosztów związanych z oddzieleniem zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego.

Wobec tego zachodzi duże prawdopodobieństwo, że zamawiający nie byłby w stanie wykazać spełnienia przesłanek określonych w ustawie Pzp, uzasadniających po wejściu w życie nowelizacji ustawy Pzp aneksowanie umowy (a gdyby to miało nastąpić wcześniej – tryb zamówienia z wolnej ręki).

Podstawa prawna:

Art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2164).
Art. 19 ust. 3 pkt 2 ustawy z 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1020).

dr Andrzela Gawrońska-Baran, radca prawny, była wiceprezes Urzędu Zamówień Publicznych

Zobacz także:

Tagi: zamówienia publiczne, zamówienia dodatkowe