Dyrektor teatru – menedżer czy artysta

Zakres obowiązków i rola dyrektora instytucji kultury jest głównie rolą kierownika, menedżera – osoby, która kieruje całością instytucji i za całość tej instytucji odpowiada, zarówno pod względem merytorycznym (repertuaru, jakości przedstawień, doboru artystów itp.), jak i pod względem finansowo-organizacyjnym. Dyrektor jest bowiem zarówno odpowiedzialnym za finanse instytucji, jak i osobą zarządzającą w imieniu pracodawcy zakładem pracy – wykonuje on wszelkie funkcje pracodawcy w stosunku do zatrudnionych pracowników.

Czy jednak dyrektor może także zajmować się działalnością artystyczną, zwłaszcza, jeżeli kieruje on instytucją artystyczną w rozumieniu art. 11 ust. 2 uodk, tj. np. teatrem, filharmonią, operą czy operetką, orkiestrą, chórem, czy zespołem pieśni i tańca? Przepisy uodk tego nie zabraniają, zwłaszcza gdy zajmujący stanowisko dyrektora sam jest wybitnym przedstawicielem swojego zawodu artystycznego, dysponującym znaczącymi osiągnięciami, będąc słynnym reżyserem, aktorem czy muzykiem. Jednak praca artystyczna wymaga oddzielenia od bieżącej pracy kierowniczej, skoncentrowanej jednak głównie na administracji i zarządzaniu całą instytucją.

Obowiązki kierownika instytucji kultury jako kierownika sprowadzają się głównie do pracy administracyjnej, która jest określona godzinami pracy danej instytucji. Dyrektor ma w ramach swoich obowiązków zarządzać instytucją. Tym samym należy uznać, że praca artystyczna może być rodzajem pracy dodatkowej, wykonywanej w pewnym sensie „obok” zasadniczych obowiązków służbowych, niejako „po godzinach”.

Podział ten wynika również z uodk. Artykuł 26s ust. 2 stanowi, że osoba zatrudniona w instytucji kultury do wykonywania pracy polegającej na tworzeniu, opracowywaniu lub artystycznym wykonywaniu utworów w dziedzinie teatru, muzyki, tańca, filmu lub innych sztuk audiowizualnych jest pracownikiem artystycznym. Stanowisko dyrektora instytucji kultury nie jest stanowiskiem pracownika artystycznego tej instytucji. Tym samym będziemy mieli wówczas do czynienia z wykonywaniem równoległym dwóch rodzajów prac, różniących się pod względem merytorycznym i zakresem obowiązków służbowych.