Pozostawanie pracownika w gotowości do wykonywania pracy po wezwaniu go przez pracodawcę za pomocą środków porozumiewania się na odległość, jeżeli pracownik ma obowiązek stawić się do pracy w wyznaczonym czasie, jest dyżurem w innym wyznaczonym miejscu w rozumieniu art. 1515 § 1 Kodeksu pracy (kp). Dyżurem pozazakładowym jest więc także dyżur „pod telefonem komórkowym”, w trakcie którego pracownik musi mieć włączony telefon, licząc się z koniecznością świadczenia pracy po wezwaniu przez pracodawcę i stawieniu się w miejscu świadczenia pracy w określonym czasie (wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2011 r., II PK 115/11).
Jeden pracownik nie może dyżurować przez całą dobę
Pełnienie przez pracownika dyżuru „pod telefonem” nie może naruszać jego prawa do minimalnych odpoczynków. Zorganizowanie całodobowego dyżuru nie jest zatem możliwe poprzez zobowiązanie do niego tylko jednego pracownika.
Takie dyżury domowe nie muszą być w jakikolwiek sposób wynagradzane na gruncie przepisów kp. Mogą jednak oczywiście obowiązywać – tak jak ma to miejsce w sytuacji zarysowanej w pytaniu – bardziej korzystne dla pracowników zasady związane z opłacaniem czasu dyżurów.
Dyżury, pomimo tego, że w wielu przypadkach nie ograniczają szczególnie pracownika w jego sprawach życiowych, nie mogą być nieograniczone czasowo. Bezpośrednio z art. 1515 § 2 kp wynika, że czas dyżuru nie może naruszać prawa do minimalnych odpoczynków dobowych (co najmniej 11 godzin) oraz tygodniowych (co najmniej 35 godzin; w związku z przejściem na inną zmianę roboczą może on zostać skrócony, jednak nie bardziej niż do 24 godzin). Zgoda pracownika nic nie zmienia w tej kwestii. Zatrudnione osoby nie mogą w sposób ważny prawnie przyzwolić na rezygnację przez pracodawcę z przepisów ochronnych dotyczących czasu pracy.
Nie ma więc możliwości, by jeden pracownik w sposób ciągły pełnił dyżur przez całą dobę. Dotyczy to zarówno przypadków, w których w danej dobie pracował (a resztę doby dopełniałby czas dyżuru), jak też takich, gdy dyżur był w danej dobie jedynym obowiązkiem pracownika.
art. 132, art. 133, art. 1515 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Zobacz także:
Tagi: kodeks pracy, dyżur pracowniczy
