Zobowiązania podatkowe - zasady odpowiedzialności zarządu spółki

Członkowie zarządu spółki z o.o. mogą ponosić odpowiedzialność za zaległości publicznoprawne, w tym także z tytułu należności wymienionych w art. 31 i art. 32 o systemie ubezpieczeń społecznych, ale tylko na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej. Do odpowiedzialności za te należności nie ma podstaw prawnych do zastosowania przepisów prawa cywilnego, a w szczególności art. 299 ksh.

Członkowie zarządu co do zasady mogą odpowiadać za należności główne, jak również za:

• podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów;

• odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych;

• niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek;

• koszty postępowania egzekucyjnego.

Warto zaznaczyć, że ponoszenie odpowiedzialności przez osobę trzecią nie może powodować przejścia tej odpowiedzialności na kolejną osobę trzecią A zatem odpowiedzialność członków zarządu dotyczy zobowiązań spółki jako pierwotnego dłużnika. Przy czym dotyczy to też podatnika (spółki) będącej następcą prawnym. A zatem członkowie zarządu spółki z o.o. ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki, także jeżeli jest ona następcą prawnym przejmującym prawa i obowiązki w ramach sukcesji podatkowej.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 op (inne zaległości traktowane na równi z zaległością podatkową) powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

Natomiast, w przypadku gdy spółka z o.o. w organizacji nie ma zarządu, za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik albo odpowiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany. Te podmioty ponoszą odpowiedzialność tylko za okres, kiedy sprawowali swoje obowiązki, czyli najpóźniej do dnia rejestracji spółki. Po zarejestrowaniu za zobowiązania spółki, w tym za zaległości podatkowe, odpowiada zarząd.

Aby osoby trzecie ponosiły odpowiedzialność za zaległości podatkowe podatnika, na podatniku (spółce) musi ciążyć zobowiązanie podatkowe, które powstało z mocy prawa albo wskutek doręczenia decyzji ustalającej zobowiązanie i jego wysokość. Natomiast w przypadku ponoszenia odpowiedzialności za zaległości płatnika lub inkasenta musi powstać odpowiedzialność takiego podmiotu przez wydanie i doręczenie decyzji o jego odpowiedzialności.

W stosunku do osób trzecich (np. członków zarządu) ponoszących odpowiedzialność za zaległości podatkowe do stwierdzenia przesłanek takiej odpowiedzialności jest zatem nie tylko istotne ustalenie daty powstania zobowiązania podatkowego, ale również powstania zaległości podatkowej.

W przypadku członków zarządu to odpowiedzialność z tytułu zobowiązań powstałych w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu. W związku z tym mogą pojawić się trudności w rozgraniczeniu w czasie odpowiedzialności poszczególnych członków zarządu spółki. Możliwa jest sytuacja, w której zobowiązanie powstanie w okresie, gdy dana osoba jest jeszcze członkiem zarządu, a zaległość podatkowa powstaje później. Znaczenie decydujące w tej sytuacji ma data powstania zobowiązania podatkowego. Członek zarządu odpowiada za zaległości podatkowe, ale jednak z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie pełnienia przez niego funkcji członka zarządu.