Przedsiębiorca nie skorzysta z konsumenckiej ochrony w starciu z bankiem

Sąd Najwyższy wydał 28 czerwca 2022 r. wyrok w sprawie kredytu zaciągniętego we frankach szwajcarskich, do której - w obronie kredytobiorcy - przystąpił także Rzecznik Praw Obywatelskich. Jednak w skardze RPO całe swoje uzasadnienie obudował argumentacją zaczerpniętą z przepisów dotyczących ochrony konsumentów. Zdaniem Sądu Najwyższego było to nieprawidłowe, dlatego, że zaciągnięty kredyt hipoteczny został przeznaczony na zakup nieruchomości, które w całości miały być wykorzystywane w celach komercyjnych. 

Ważne: Do umowy kredytu jaką osoba prowadząca działalność gospodarczą zaciągnęła w banku, nie można stosować przepisów dotyczących klauzul abuzywnych w umowach zawieranych z konsumentami. 

Pojęcie konsumenta zostało określone w art. 22¹ kc. Zgodnie z zawartą we wskazanym przepisie definicją, konsumentem jest osoba fizyczna, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą i czynność ta nie jest związana z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Analogiczna regulacja znajduje się w art 2 lit. b dyrektywy 93/13, w którym także podkreśla się, że czynności konsumenta nie mogą być podejmowane w celach związanych z handlem, przedsiębiorstwem lub zawodem. 

Jeśli więc - tak jak w rozpoznawanym przypadku - dana osoba zaciąga kredyt w bezpośrednim związku z działalnością gospodarczą, w celach związanych z tą działalnością, to nie można mówić o konsumencie. W konsekwencji nie ma także możliwości rozpatrywania w tym kontekście niedozwolonych klauzul umownych opisanych w art. 385¹ § 1 w zw. z art. 385¹ § 3 k.c.

Jedynie konsumenta nie wiążą nieustalone indywidualnie postanowienia umowne, które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przy czym nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenie stron - w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli strony jednoznacznie je określiły.