Odwołanie z urlopu na żądanie

Kwestia możliwości odwołania pracownika z urlopu na żądanie nie została jasno określona w przepisach prawa pracy. Co do zasady, ze „zwykłego” urlopu można pracownika odwołać w sytuacji, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Należy jednak pamiętać, że urlop na żądanie nie jest to w żadnym razie jakiś dodatkowy czy specjalny rodzaj urlopu. Od „zwykłego” różni się jedynie tym, że pracownik nie musi daty jego wykorzystywania ustalać z pracodawcą. W związku z tym z łatwością możemy wyobrazić sobie sytuację, w której pracownik prosi pracodawcę o 4 dni urlopu na żądanie a w tym czasie ma miejsce taka nagła okoliczność, która wymaga obecności tego pracownika w zakładzie pracy. W takim wypadku pracodawca ma prawo odwołać pracownika również z urlopu na żądanie.

Poparcia takiego stanowiska można szukać pośrednio również w wyroku z 28 października 2009 r., w którym to Sąd Najwyższy stwierdził, iż „obowiązek udzielenia urlopu ‘na żądanie’ nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy (sygn. akt II PK 123/09, opubl. w Lex nr 551056).

W związku z tym, skoro z ważnych przyczyn można nie udzielić urlopu na żądanie, to tym bardziej w razie zaistnienia nieprzewidzianych okoliczności można z niego odwołać pracownika.

Niemniej jednak według doktryny przyczyny, dla których pracodawca chce poprosić pracownika o powrót do pracy, w przypadku urlopu na żądanie powinny być rzeczywiście wyjątkowe i ciężar gatunkowy okoliczności musi być większy niż w przypadku zwykłego urlopu.

Jeżeli wystąpią takie okoliczności i decyzja pracodawcy o odwołaniu pracownika z urlopu na żądanie będzie w pełni uzasadniona, to pracownik musi wykonać polecenie pracodawcy. Odmowa jego wykonania może skutkować zwolnieniem pracownika, szczególnie w sytuacji, gdy nieobecność pracownika narazi pracodawcę na szkodę.

Odwołanie pracownika z urlopu na żądanie powoduje, że pracodawca będzie musiał zwrócić pracownikowi koszty związane z wcześniejszym powrotem z urlopu.

Należy jednak pamiętać, że w przypadku sporu z pracownikiem sprawę rozstrzygnie sąd pracy, który dokładnie zbada konkretne okoliczności, a ciężar dowodu będzie spoczywał na pracodawcy.