Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W ustalonym i niekwestionowanym przez sądy stanie faktycznym doszło właśnie do takiej sytuacji. Związki pomiędzy spółkami, których dotyczyła badana sprawa, były bowiem tak silne, a współpraca na tyle ścisła, że można mówić o wykonywaniu pracy przez zleceniobiorców spółki D. II na rzecz swojego pracodawcy – spółki D. Sąd wskazał, że wprawdzie nie jest do końca jasny powód ani korzyść, dla której obydwie firmy tak prowadziły swoją działalność i współpracę, ale w gruncie rzeczy pracodawca korzystał z efektów pracy zleceniobiorców drugiej spółki. To powoduje, że zasadne jest zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – stwierdził SN w konkluzji wyroku.
Praca na zlecenie na rzecz własnego pracodawcy jest oskładkowana
Praca na zlecenie lub na podstawie innej umowy cywilnoprawnej prowadzona na rzecz firmy powiązanej osobowo, kapitałowo oraz ściśle współpracującej z pracodawcą skutkuje uznaniem zleceniobiorców lub wykonawców usług bądź dzieł za pracowników w rozumieniu przepisów ubezpieczeniowych. To zaś oznacza obowiązek odprowadzania składek od wynagrodzeń z tytułu zawartych umów cywilnoprawnych, niezależnie od ich rodzaju. Wyrok Sądu Najwyższego z 18 marca 2014 r. (II UK 449/13)
Sąd Najwyższy w opisywanym orzeczeniu rozstrzygnął kwestię skutków powiązań osobowych i kapitałowych dwóch – pozornie niezależnych – podmiotów gospodarczych. W sytuacji gdy dwie firmy działają w tej samej branży, są ze sobą ściśle powiązane osobowo (ci sami wspólnicy lub udziałowcy) lub kapitałowo i korzystają równolegle z pracy tych samych osób, ale na różnych podstawach prawnych, to trudno uznać, że mamy do czynienia z zupełnie odrębnymi podmiotami, których efekty pracy służą wyłącznie jednej z firm. Drugorzędną sprawą jest tu przedmiot umowy cywilnoprawnej (np. zlecenia) i umowy o pracę. Mogą być one różne, ale jeżeli korzyść odnoszą dwie strony – zleceniobiorca lub wykonawca usługi i pracodawca, to zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych (agencji, zlecenia, dzieła itp.) pracownicy jednej firmy będą tak samo traktowani jak pracownicy przy zatrudnieniu przez drugą firmę. Skutkiem będzie obowiązek odprowadzania składek ZUS od wszelkich umów zawartych z tą drugą firmą i – być może – nawet uznanie istniejących umów cywilnoprawnych za zawarte umowy o pracę, ze wszystkimi tego konsekwencjami.
art. 22 § 11 kp stanowi wyraźnie, że zatrudnienie w warunkach określonych w art. 22 § 1 kp (praca podporządkowana pracodawcy, za wynagrodzeniem) jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.
Zobacz także:
Tagi: umowa zlecenie, umowa o dzieło
