Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest w razie konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny. Przysługuje on osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, które zostały zwolnione od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki.
Do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dodano dodatkowe przyczyny usprawiedliwiające zwolnienie od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem (w wieku do ukończenia 8 lat) za okres, w którym przysługuje zasiłek opiekuńczy. Są to:
- nieprzewidziane zamknięcie klubu dziecięcego,
- choroba niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem.
Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest w wysokości 80% wynagrodzenia stanowiącego podstawę jego wymiaru. Przysługuje on za każdy dzień niezdolności do pracy z powodu konieczności sprawowania opieki, w tym również za dni ustawowo wolne od pracy.