Świadczenia w razie choroby i macierzyństwa - komentarz ZUS

Zasady ustalania prawa do zasiłku, jego wysokość oraz zasady wypłaty są określone w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Dotyczy ona osób ubezpieczonych - a te zagadnienia reguluje z kolei ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. 

Można wskazać dwie grupy osób uprawnionych do otrzymywania zasiłku w przypadku choroby i macierzyństwa. Pierwszą są osoby podlegające ubezpieczeniu obowiązkowo - drugą, osoby które dobrowolnie zgłosiły się do ubezpieczenia chorobowego. 

• pracowników
• osób odbywającą służbę zastępczą
• członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• małżonek Prezydenta RP

• wykonujące pracę nakładczą
• prowadzące działalność pozarolniczą oraz osoby z nimi współpracujące
• wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub inne umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o umowie zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące
• świadczące pracę na podstawie umowy uaktywniającej zgodnie z przepisami o opiece nad dziećmi do 3 roku życia,
• wykonujące pracę odpłatnie na podstawie skierowania do pracy podczas odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania

Dobrowolnie mogą się zgłosić do ubezpieczenia również doktoranci, którzy rozpoczęli studia doktoranckie w roku akademickim 2019/2020 lub później, oraz duchowni. 

To w jaki sposób dokumentować prawo do zasiłku, zostało określone w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków. 

Płatnik składek musi złożyć do ZUS odpowiednie dokumenty, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych mógł przyznać i wypłacić zasiłek. Płatnik musi więc przekazać do ZUS zaświadczenie:

• Z-3 - dla pracowników
• Z-3b - dla ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, osób z nimi wspólpracujących, a także w odniesieniu do duchownych
• Z-3a - w przypadku wszystkich pozostałych ubezpieczonych, m.in. wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia i podobnych. 

Dokumenty mogą być składane przez osobę, która chce otrzymać zasiłek, a także przez lekarza lub płatnika składek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjmuje zarówno formę papierową wniosków, jak i formę elektroniczną. Z tym że w przypadku wniosku elektronicznego, musi on spełnić określone warunki.

Ważne: Wniosek o wypłatę zasiłku przesyłane w formie dokumentu elektronicznego muszą być podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym albo przesłane za pomocą profilu PUE ZUS na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS.