Jeśli koszty dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych, ujmuje je jako tzw. czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów (dalej: RMK). Dzięki stosowaniu czynnych rozliczeń międzyokresowych można wiarygodnie ustalić wynik finansowy, w każdym (miesięcznym) okresie sprawozdawczym.
Jak rozliczać koszty z przełomu roku
Zasada współmierności przychodów i kosztów nakazuje przyporządkowywać przychody do okresów sprawozdawczych, a następnie do tych przychodów koszty poniesione w celu ich uzyskania. Efektem tego są m.in. rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne i bierne.
Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów
Najczęściej spotykanymi przykładami RMK czynnych są:
- ubezpieczenia majątkowe, osobowe,
- opłacone z góry prenumeraty, czynsze,
- koszty remontów, które pozwolą na użytkowanie środków trwałych bez konieczności ponoszenia w przyszłości większych nakładów,
- opłaty wstępne przy umowach leasingu operacyjnego, jeśli opłaty dotyczą kilku okresów sprawozdawczych,
- koszty reklamy i promocji, jeśli dotyczą kilku okresów sprawozdawczych,
- poniesione z góry prowizje, odsetki, dyskonta.
Spółka ASS sp. z o.o. kupiła w listopadzie reklamę w prasie za okres 1 grudnia 2016 r. − 28 lutego 2017 r. za 15.000 zł +3.450 zł VAT. Spółka nie stosuje uproszczeń przy ujmowaniu RMK i zaksięguje następująco:
- Faktura za usługi reklamowe
- Wn Rozliczenie zakupu 15.000 zł
- Wn VAT naliczony 3.450 zł
- Ma Rozrachunki z dostawcami 18.450 zł.
- Wn Usługi obce 15.000 zł
- Ma Rozliczenie zakupu 15.000 zł
- Wn Koszty zarządu 5.000 zł
- Ma Rozliczenie kosztów 5.000 zł
- Wn Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów 10.000 zł
- Ma Rozliczenie kosztów 10.000 zł
- Wn Koszty zarządu 5.000 zł
- Ma Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów 5.000 zł.
- Ujęcie kosztów 15.000 zł
- Ujęcie kosztów przypadających na grudzień
- Ujęcie kosztów przypadających do rozliczenia w styczniu i lutym 2017 roku (2/3 z 15.000 zł)
- Ujęcie kosztów w styczniu
Rozliczenia międzyokresowe bierne
Rozliczenia międzyokresowe bierne to zobowiązania jeszcze nieudokumentowane w ostateczny sposób, ale już odzwierciedlające poniesienie nakładów, zużycie czynników działalności.
W odróżnieniu od czynnych RMK bierne RMK odnoszą się do przyszłych, planowanych i często jeszcze dokładnie nieznanych przyszłych zobowiązań. Bierne RMK to kwoty przypadające do zapłaty za towary lub usługi, które zostały dostarczone lub wykonane, ale nie zostały zafakturowane lub formalnie uzgodnione z dostawcą.
Kwota biernych RMK wynika z oszacowania prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających w szczególności (art. 39 ust. 2 uor):
1) ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, których kwotę zobowiązania możesz oszacować w sposób wiarygodny,
2) z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę możesz oszacować w sposób wiarygodny, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku.
Rozliczenia międzyokresowe bierne często też określane są jako rezerwy, ale dlatego że te zdarzenia dotyczą podstawowej działalności operacyjnej i ujmowane są jako rozliczenia międzyokresowe oraz jako koszty podstawowej działalności operacyjnej, muszą wpływać na zysk (stratę) ze sprzedaży w rachunku zysków i strat.
Najczęściej nakłady ujmowane jako rozliczenia międzyokresowe bierne dotyczą:
- rezerw na koszty np. zużytej energii − wartość oszacowana jest na podstawie odczytu liczników energii, cenników i umów z dostawcą,
- rezerw na koszty marketingowe, reklamy − wartość to kwota wynikająca z zawartych umów,
- rezerw na świadczenia pracownicze – oszacowuje się je jako wartość przyszłej nagrody pracowniczej lub innego wynagrodzenia przypadająca na pracownika ustalona z uwzględnieniem zmiany wartości pieniądza w czasie, prawdopodobieństwa wypłaty,
- RMB na naprawy gwarancyjne − obejmuje koszty napraw z uwzględnieniem prawdopodobieństwa wystąpienia usterek,
- RMB na zwroty towarów i wyrobów długotrwałego użytku – jest to wartość zwracanych dóbr z uwzględnieniem prawdopodobieństwa zwrotu.
- art. 6 ust. 2, art. 39 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U z 2016 r. poz. 1047 ze zm.),
- art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 4–4e , art. 16 ust. 1 pkt 27 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1888 ze zm.).
Zobacz także:
