Odliczenie przez przedsiębiorcę VAT z faktury, na której podano inny adres niż ten gdzie sprzedawca prowadzi biznes

W pierwszej sprawie wyrok dotyczył niemieckiej spółki, której urzędy skarbowe odmówiły możliwości odliczenia VAT faktur zawierających adres, pod którym z ich wystawcą można skontaktować się listownie, lecz pod którym nie prowadzi on działalności gospodarczej. Druga sprawa dotyczyła podatnika, u którego kontrola podatkowa wykazała, że podatek naliczony ujęty na fakturach nie może zostać odliczony ze względu na to, że adres dostawcy był niewłaściwy, adres służył jedynie jako „skrzynka pocztowa” i że przedsiębiorstwo  nie ma stałej siedziby w Niemczech.

Sądy w obu sprawach zapytały unijny trybunał, czy art. 226 pkt 5 dyrektywy VAT wymaga podania adresu podatnika, pod którym prowadzi on działalność gospodarczą?

Trybunał orzekł, że do celów skorzystania z prawa do odliczenia VAT przysługującego odbiorcy dostarczonych towarów lub usług nie jest wymagane, aby działalność gospodarcza dostawcy była wykonywana pod adresem wskazanym na wystawionej przez niego fakturze.

KOMENTARZ EKSPERTA Piotr Litwin
doradca podatkowy, partner w Enodo Advisors

Na wyrok TSUE z 15 listopada 2017 r. można spojrzeć z kilku perspektyw. Z punktu widzenia podstawowych zasad funkcjonowania VAT, można cieszyć się, że Trybunał potwierdził, iż tak istotna kwestia, jak prawo do odliczenia VAT nie powinna być uzależniana od tego, czy na fakturze został podany właściwy adres. W analizowanym wyroku TSUE, przywołując także swoje wcześniejsze orzeczenia, po raz kolejny przypomniał, że niespełnienie niektórych wymogów formalnych, nie może pozbawiać podatnika prawa do odliczenia VAT.

Patrząc z kolei perspektywy polskiej, w naszej praktyce stosowania przepisów o VAT powyższy pogląd jest dobrze utrwalony i zaryzykowałbym twierdzenie, że organy polskiej administracji skarbowej raczej (bo pewnym w takich sprawach nie można być niczego) nie odważyłyby się twierdzić, że podanie niewłaściwego adresu na fakturze pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Na wyrok TSUE warto jednak spojrzeć jeszcze z innego punktu widzenia. Uzasadnienie orzeczenia sugeruje bowiem, że niemieckie organy podatkowe, które kwestionowały prawo do odliczenia VAT z powodu niewłaściwego adresu, w istocie zmierzały do walki z nadużyciami. Podnosiły one, że adres podany na fakturze to jedynie adres korespondencyjny, pod którym nie jest prowadzona żadna rzeczywista działalność. Jak się wydaje, u podstaw tego twierdzenia leżało przekonanie, że sprzedawca, który wystawił fakturę w ogóle nie prowadził działalności gospodarczej (w uzasadnieniu wspomina się, że była to „firma-przykrywka”). To by oznaczało, że celem administracji skarbowej było podważenie odliczenia VAT od transakcji którą uważały za fikcyjną, a kwestia adresu była tylko narzędziem (jak widać z orzeczenia TSUE – niewłaściwie dobranym) do zapobieżenia potencjalnemu nadużyciu.

Wyrok TSUE z 15 listopada 2017 r. sygn. akt C-374 -375/16

Czytaj także w Portalu FK:

• Przedsiębiorca odliczy VAT z faktury za usługi cateringowe
• Możliwość odliczenia VAT z faktur na usługi z zakresu budowy, rozbudowy lub modernizacji elementów infrastruktury bezpośrednio lub pośrednio związanych z prawidłowym funkcjonowaniem transportu zbiorowego przez ZTM (IPPP3-443-69/09-2/JF)
• Firma odliczy VAT, gdy opodatkuje usługi