Odliczenia VAT z faktury za najem mieszkania dla zleceniobiorcy

Spółka zajmowała się udostępnieniam zleceniobiorców swoim kontrahentom. Udostępnianie to rozliczała na podstawie faktur z kontrahentami i była jej to główna działalność. Aby usprawnić realizację swojej usługi, wyszukiwała zleceniobiorcom mieszkania, które wynajmowała a następnie im udostępniała, także odpłatnie. 

Zarówno sama spółka, jak i Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jak i ostatecznie Wojewódzki Sąd Administracyjny, byli zgodni co do zwolnienia z podatku od towarów i usług udostępnienia mieszkania zleceniobiorcy. Prawo do takiego zwolnienia wynika z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, a dodatkowo takie same wnioski płyną z ugruntowanej już linii orzeczniczej sądów administracyjnych. 

Podsumowując - zwolnienie z VAT w przypadku usługi udostępnienia mieszkania ma zastosowanie także w przypadku wynajmu nieruchomości dla podmiotu gospodarczego, który udostępnia ją następnie swoim pracownikom do celów mieszkaniowych. Nie ma przy tym znaczenia, czy udostępnienie to dokonywane jest odpłatnie czy nieodpłatnie. W momencie udostępnienia pracownikom zostaje spełniony warunek wykorzystania nieruchomości na cele mieszkaniowe. 

Czy jednak, jeśli spółka wynajmuje lokal aby móc w nim zakwaterować swoich zleceniobiorców, którzy są udostępniane innym podmiotom, to może skorzystać z odliczenia VAT naliczonego z faktury wystawionej przez wynajmującego? 

Sama spółka uznała, że będzie miała prawo do takiego odliczenia, choć ma prawo do zwolnienia z VAT w przypadku odpłatnego udostępniania pracownikom takich mieszkań. Jednak podkreśla, że wydatki, które musi ona ponieść na wynajem mieszkania, gdzie zakwaterowani są pracownicy, wykazują co najmniej pośredni związek z czynnością opodatkowaną, czyli z udostępnieniem zleceniobiorców kontrahentowi. W związku z tym przysługuje jej prawo do odliczenia VAT, a podstawą tego odliczenia jest art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. 

Tyle że z takimi argumentami nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, uznając, że nie ma w takim przypadku związku między wynajmem a wykonywaniem czynności opodatkowanej (generującej podatek należny) przez spółkę. Co więcej Dyrektor KIS podkreślił, że wynajem dokumentowany fakturą, jest w rzeczywistości po to, aby świadczyć usługę zwolnioną z podatku VAT, którą jest udostępnienie nieruchomości na cele mieszkaniowe, a więc spółka nie ma prawa do odliczenia. W konsekwencji sprawa trafiła przed oblicze Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. A ten przyznał rację spółce

Mieszkania są udostępniane zleceniodawcom, którzy są odpłatnie udostępniani innym podmiotom komercyjnym. Najem ma natomiast ułatwić im dojazd do pracy, spółka podpisuje umowę najmu, następnie na podstawie faktury udostępnia odpłatnie lokal. Jednak to nie jest jej główna działalność. Celem najmu jest świadczenie odpłatnej usługi opodatkowanej VAT polegającej na udostępnianiu zleceniobiorców innym podmiotom komercyjnym. 

Ważne: Wydatki związane z najmem mieszkań, które następnie są odpłatnie udostępniane zleceniobiorcom, aby mogli bezproblemowo realizować usługi innemu kontrahentowi, któremu są udostępniani mają związek z czynnością opodatkowaną - czyli udostępnianiem zleceniobiorców kontrahentowi. 

Sąd zauważył, że główną działalnością spółki nie jest udostępnienia lokali zleceniobiorcom. Wydatki na najem jedynie przejściowo służą działaniom zwolnionym z VAT, a przede wszystkim są ponoszone ze względu na główną, opodatkowaną VAT usługę udostępnienia pracowników i są niezbędne do realizacji tej usługi.