Kiedy VAT może być kosztem kwalifikowanym w NGO

Jednym z wydatków podlegających ocenie pod kątem kwalifikowalności jest VAT. Może on zostać uznany za wydatek kwalifikowalny, pod warunkiem że beneficjent (organizacja pozarządowa) nie ma prawnej możliwości jego odzyskania. W przeciwnym wypadku mielibyśmy do czynienia z podwójnym finansowaniem – raz poprzez dotację, a drugi raz poprzez odzyskanie zapłaconego podatku. Zapłacony VAT może zostać uznany za wydatek kwalifikowalny wyłącznie wówczas, gdy beneficjentowi, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem krajowym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego bądź ubiegania się o zwrot VAT.

Ocena kwalifikowalności wydatku polega na analizie zgodności jego poniesienia z obowiązującymi przepisami prawa unijnego i prawa krajowego, umową o dofinansowanie, „Wytycznymi” oraz innymi dokumentami, do stosowania których beneficjent zobowiązał się w umowie o dofinansowanie. Ocena ta może być dokonywana:

• w trakcie realizacji projektu poprzez weryfikację wniosków o płatność oraz
• w trakcie kontroli projektu, w szczególności kontroli w miejscu realizacji projektu lub siedzibie beneficjenta.

Na etapie oceny wniosku o dofinansowanie dokonywana jest ocena kwalifikowalności planowanych wydatków. Przyjęcie danego projektu do realizacji i podpisanie z beneficjentem umowy o dofinansowanie nie oznacza, że wszystkie wydatki, które beneficjent przedstawi we wniosku o płatność w trakcie realizacji projektu, zostaną poświadczone, zrefundowane lub rozliczone. Ocena kwalifikowalności poniesionych wydatków jest prowadzona także po zakończeniu realizacji projektu w zakresie obowiązków nałożonych na beneficjenta umową o dofinansowanie oraz wynikających z przepisów prawa.

Możliwość odzyskania VAT rozpatruje się zgodnie z przepisami ustawy o VAT oraz wydanymi na jej podstawie rozporządzeniami. Posiadanie nawet potencjalnej możliwości odliczenia VAT wyklucza uznanie wydatku za kwalifikowalny, nawet jeśli faktycznie zwrot nie nastąpił.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikom VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabywane towary lub usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Z kolei art. 88 ustawy o VAT zawiera katalog przypadków, kiedy podatnikowi VAT to prawo nie przysługuje. Oznacza to, że w tych przypadkach podatku nie można odliczyć nawet wówczas, gdy dany zakup jest bezpośrednio związany z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu. Brak możliwości odliczenia VAT oznacza, że podatek w tych przypadkach może stanowić wydatek kwalifikowalny.

Przepisy ustawy o VAT stanowią, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje beneficjentowi jedynie w przypadku, kiedy spełnione zostaną jednocześnie następujące dwa warunki:

1. beneficjent jest podatnikiem VAT oraz
2. zakupione przez beneficjenta towary i usługi wykorzystywane są przez beneficjenta do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jeżeli nie jest spełniony jeden z wymienionych warunków, wówczas VAT zawarty w dokonywanych przez beneficjenta zakupach będzie stanowił wydatek kwalifikowalny.