Zobacz, czy organy podatkowe stosują klauzulę „in dubio pro tributario”

Według obliczeń Grant Thornton na podstawie bazy Ministerstwa Finansów, w całym 2016 r. wydano 33,7 tys. interpretacji  podatkowych. W 262 przypadkach podatnicy – występując  o interpretację – wnioskowali o zastosowanie klauzuli, wykazując niejednolitą linię orzeczniczą w sprawie dotyczącej wniosku i w związku z tym przedstawiając niedające się usunąć wątpliwości. Niestety, nieskutecznie. Nie ma ani jednego przypadku  interpretacji, w której organ podatkowy pozytywnie odniósłby się do wniosku podatnika i rozstrzygnąłby wątpliwość na jego korzyść, uzasadniając to stanowisko zastosowaniem klauzuli „in dubio pro tributario”.

Jedynie w siedmiu interpretacjach organ podatkowy w ogóle odniósł się do klauzuli, jednak stwierdził w swoim uzasadnieniu, że nie ma ona zastosowania, ponieważ sprawa jest jednoznaczna.

W pozostałych przypadkach urzędnicy zignorowali więc wnioski podatników o zastosowanie klauzuli.

- Nasze wyliczenia pokazują, że początkowo część podatników uwierzyła w nowe przepisy. W pierwszych sześciu miesiącach w prawie 200 przypadkach wniosków o interpretację ich autorzy wierzyli, że klauzula będzie miała zastosowanie. W drugim półroczu ta liczba spadła do zaledwie 70. Podatnicy zobaczyli, że klauzula w praktyce nie jest przez urzędników organów podatkowych stosowana i nie ma sensu jej poważnie traktować – mówi Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy w Grant Thornton.

Jak wynika z opublikowanego raportu 2016 r. Grant Thornton odsetek interpretacji podatkowych rozstrzyganych na korzyść podatnika spadł do najniższego poziomu od czterech lat.

Według obliczeń Grant Thornton (na podstawie 1000 ostatnich  interpretacji wydanych w danym roku), w 2016 r. organy podatkowe w 34 proc. interpretowały przepisy na swoją korzyść.  To o 6-7 pkt proc. więcej niż w poprzednich trzech latach.

To sugeruje, że podejście fiskusa w ostatnim roku – mimo wejścia w życie klauzuli „in dubio pro ributario” – nie tylko nie złagodniało, ale wręcz się zaostrzyło. Urzędnicy rozstrzygają wątpliwości

podatkowe na korzyść podatników rzadziej niż przed wejściem w życie nowej regulacji.

- Nasza analiza potwierdziła odczucia, jakie mieliśmy w ostatnim roku odnośnie podejścia organów podatkowych do kwestii spornych. W wielu przypadkach sprawy, które do niedawna były rozstrzygane zwykle na korzyść podatnika, ostatnio zaczęły być w interpretacjach rozstrzygane na korzyść skarbu państwa. Z jednej strony mamy więc formalne rozluźnienie polityki fiskalnej poprzez wprowadzenie klauzuli “in dubio”, a z drugiej – praktyka idzie w kierunku raczej zacieśniania tej polityki poprzez negatywną dla podatnika interpretację przepisów – wyjaśnia Arkadiusz Łagowski.

Wielu podatników, którym organy podatkowe odmówiły zastosowania klauzuli, postanowiło wejść na drogę sądową.

Według obliczeń Grant Thornton, w 2016 r. sądy administracyjne wydały 63 wyroki w sprawach, w których podatnik stawiał organom podatkowym zarzut niezastosowania klauzuli. Spośród

nich w 8 przypadkach (2 wyroki NSA i 6 WSA) sąd uznał, że faktycznie przepisy i orzecznictwo są niespójne, a wątpliwości nie da się usunąć, w związku z tym orzekł na korzyść podatnika z powołaniem się na zapis klauzuli.

- Fiskus twierdzi niekiedy w swoich interpretacjach, że zasada „in dubio  pro tributario” nie obowiązuje przy wydawaniu interpretacji podatkowych. Sądy są jednak innego zdania. Żaden przepis szczególny nie wyłącza jej stosowania, a rolą interpretacji indywidualnych jest rozstrzyganie wątpliwości – właśnie we wnioskach o ich wydanie odwoływanie się do tej  reguły jest najbardziej zasadne – zauważa Łukasz Kempa, konsultant w Departamencie Doradztwa, Grant Thornton.

Polecamy w Portalu FK:

•  Uprawnienia nowych organów podatkowych od 1 marca 2017 r. Na co muszą przygotować się podatnicy?
•  Poznaj ważny wyrok dotyczący klauzuli podatkowej