Sąd administracyjny może orzekać na niekorzyść podatnika

Rzecznik Praw Obywatelskich złożyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) wniosek o rozstrzygnięcie, czy sąd administracyjny może orzekać na niekorzyść podatnika po zaskarżeniu interpretacji podatkowej do tego sądu.

RPO wskazała, że podatnik, który inicjuje postępowanie przed sądem administracyjnym, musi mieć gwarancję, że nie narazi się na pogorszenie swojej sytuacji. Zakaz orzekania na niekorzyść podatnika, zawarty w przepisach ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi odnosi się bowiem także do skarg na interpretacje podatkowe. Gdyby ustawodawca chciał wyłączyć ten zakaz wobec interpretacji podatkowych, znalazłoby to swój wyraz w przepisach.

Jednak Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 7 lipca 2014 r. wydanej w składzie siedmiu sędziów orzekł, że zakazu orzekania na niekorzyść podatnika nie stosuje się w razie zaskarżenia do sądu administracyjnego interpretacji podatkowej.

NSA podkreślił, że interpretacja podatkowa nie jest aktem administracyjnym, a więc nie rozstrzyga o prawach i obowiązkach jej adresata. Tworzy ona jedynie stan udzielenia informacji o możliwościach stosowania i wykładni prawa, do której podatnik może się zastosować, ale nie ma takiego obowiązku. Interpretacja podatkowa nie powoduje dla podatnika wiążących skutków prawnych.

Dopiero zastosowanie się do interpretacji przez podatnika może spowodować powstanie ochrony prawnej i to wyłącznie w przypadku zmiany lub uchylenia interpretacji, do której podatnik się zastosował, lub nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.

Uchylenia przez sąd administracyjny interpretacji podatkowej nie można oceniać jako rozstrzygnięcia z punktu widzenia obowiązującego prawa, korzystnego lub niekorzystnego. Uchyleniu podlega bowiem wyłącznie informacja o możliwości zastosowania i wykładni określonych przepisów prawa, która nie miała mocy formalnie wiążącej ani w stosunku do podatnika, ani też w relacji do stosujących prawo organów podatkowych.