Pisemne uzasadnienie przyczyn korekty dopuszczalne, ale nie konieczne

W świetle aktualnie obowiązujących przepisów korekta, czy to dokonywana w tradycyjnej formie papierowej, czy drogą elektroniczną następuje przez przekazanie do właściwego organu podatkowego deklaracji korygującej, z uwzględnionymi poprawkami. Przy czym począwszy od 1 stycznia 2016 r. do skuteczności takiej korekty nie jest już wymagane złożenie, wraz z poprawionym dokumentem, pisemnego uzasadnienia jej przyczyn. Jest to znacząca zmiana w stosunku do stanu prawnego obowiązującego do końca roku. Dotychczas bowiem możliwość korygowania dokumentów bez tego rodzaju uzasadnienia dotyczyła tylko deklaracji VAT (o czym stanowił uchylony już art. 81 § 3 Ordynacji podatkowej). Nie oznacza to jednak zakazu dołączania do korygowania deklaracji takich pisemnych uzasadnień. Podatnicy czy płatnicy nadal będą mogli korzystać z tej możliwości na zasadzie dobrowolności, ale nie będzie to już ich obowiązkiem.

Ustawodawca uznał bowiem utrzymywanie dalej takiego obowiązku za nieuzasadnione. Wiąże się to z faktem, że przedsiębiorcy często nie wiedzieli o powinności składania wraz z korektą tego rodzaju uzasadnienia. Obowiązek ten zaś fiskusowi stosunkowo ciężko było egzekwować, tym bardziej, że przepisy nie określały konsekwencji złożenia korekty deklaracji bez takiego pisma. Dlatego powszechnie przyjmowano, że taka wadliwa korekta jest wiążąca, ale organ podatkowy mógł wezwać podatnika do dostarczenia jej uzasadnienia (por. wyrok NSA z 8 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 973/12). W praktyce fiskus dokonywał stosownych wezwań na podstawie art. 274a § 2 Ordynacji podatkowej, a kiedy okazywały się one bezskuteczne, w celu wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy zmuszony był do wszczynania postępowań podatkowych w trybie przewidzianym w art. 165 tej ustawy. Generowało to duże koszty i prowadziło do nadmiernej biurokracji. Zmiana, o której mowa, wprowadzona z początkiem br. mocą ustawy z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) jest niewątpliwie dużym udogodnieniem dla podatników dokonujących korekt złożonych przez siebie deklaracji.