Ulga prorodzinna nie dla wszystkich

Ulga, o której mowa, przysługuje rodzicom pełniącym władzę rodzicielską, a także opiekunom prawnym, w sytuacji gdy dziecko zamieszkuje z rodzicami zastępczymi lub opiekunami. Natomiast opiekunowie prawni, którzy nie mieszkają wspólnie z dzieckiem, jak również rodzice, którzy nie pełnią władzy rodzicielskiej – nie mają prawa do skorzystania z omawianej ulgi. Przywilej ten nie przysługuje również osobom dobrze sytuowanym materialnie, jeżeli mają tylko jedno dziecko. Dotyczy to rodziców osiągających łączny dochód w wysokości ponad 112.000 zł rocznie, a jeśli ulgę wykorzystują oboje rodzice, limit wynosi po 56.000 zł na każdego z nich.

Ulga na dziecko należy się podatnikom, którzy wychowują w roku podatkowym dzieci bez względu na ich wiek, pod warunkiem pobierania zasiłku pielęgnacyjnego bądź renty socjalnej, a także dzieci małoletnie. Ponadto ulga przysługuje w przypadku wychowywania dorosłych dzieci do 25. roku życia, jeśli studiują (także za granicą). Warunkiem skorzystania z przedmiotowej preferencji jest jednak to, żeby w trakcie roku podatkowego ww. dzieci nie osiągnęły dochodów opodatkowanych zgodnie ze skalą podatkową ani kapitałów pieniężnych opodatkowanych przy użyciu 19% stawki w ogólnej kwocie przekraczającej 3.089 zł.

Z tytułu, o którym mowa, podatnikom zasadniczo wolno rocznie odliczyć od podatku kwotę 1.112,04 zł na dziecko. Limit ten dotyczy jednak tylko ulgi na pierwsze i drugie dziecko, ponieważ kwoty odliczeń na trzecie, czwarte i kolejne dziecko są wyższe. Przy czym w bieżącym roku te kwoty uległy dodatkowemu zwiększeniu, tj. ulga na trzecie dziecko wzrosła z 1.668 zł do 2.000 zł, natomiast na kolejne dzieci z 2.224 zł do 2.700 zł.

Oznacza to, że np. rodzina z jednym dzieckiem w zeznaniu PIT-36 lub PIT-37 za 2015 rok będzie mogła odliczyć maksymalnie 1.112,04 zł; zaś z dwójką dzieci – 2.224,08 zł. Jednak już przy trójce dzieci łączny limit odliczenia będzie odpowiednio wyższy i wyniesie 4.224,12 zł, przy czwórce – 6.924,12 zł, przy pięciorgu zaś – 9.624,12 zł.

Co istotne, ulga prorodzinna naliczana jest miesięcznie. Oznacza to, że jeśli np. pierwsze dziecko urodziło się w trakcie 2015 roku, to miesięczna kwota ulgi w wysokości 92,67 zł przysługuje za cały ten miesiąc, w którym podatnik został rodzicem, a potem także za kolejne miesiące. Nie odliczy on zatem w takim przypadku całej rocznej kwoty ulgi przysługującej na jedno dziecko, w wysokości 1.112,04 zł (tj. 92,67 zł x 12 miesięcy), lecz jedynie kwotę przysługującą za miesiące, kiedy wychowywał potomka. Tak samo należy postępować w przypadku kolejnych dzieci, pamiętając o tym, że miesięczne stawki za trzecie czy czwarte (i następne) dziecko będą już zróżnicowane, wynosząc odpowiednio 166,67 zł i 225 zł.

W celu umożliwienia efektywnego skorzystania z ulgi biedniejszym, tj. mało zarabiającym podatnikom, u których wysokość sumy zaliczek na podatek zapłaconych w ciągu roku podatkowego nie wystarczała na odliczenie pełnego jej limitu, sformułowano przepisy w ten sposób, że umożliwiają one dokonywanie odliczenia nie tylko od podatku, ale również od uiszczonych w trakcie roku składek ZUS oraz zdrowotnej (ale tylko od 7,75% wymiaru tej składki). Ci podatnicy, u których suma zaliczek na PIT pobranych w ciągu roku nie pozwala na pełne skorzystanie z ulgi na dziecko, w związku z czym odliczają ją także od ww. składek, w rozliczeniu za 2015 rok nie muszą już składać wraz zeznaniem oprócz załącznika PIT/O także dodatkowego druku PIT/UZ. Aktualnie informację dotyczącą niewykorzystanej ulgi na dziecko ujmuje się w odpowiednich pozycjach w części K formularza PIT-36.