Osoby samotnie wychowujące dzieci w Polskim Ładzie

Do końca 2021 r. rodzice samotnie wychowujący dzieci mogli się rozliczać w preferencyjny sposób. Dochód podzielony był na pół, od tego obliczano podatek i mnożono razy dwa. Ten sposób rozliczenia zastąpiony został ulgą określoną kwotowo - 1500 zł na dziecko. 

Argumenty takiego rozwiązania były wręcz irracjonalne. Padało na przykład uzasadnienie, że zbyt bardzo referencyjne rozliczenia może doprowadzać do rozwodów, albo niezawierania małżeństw. 

Poza tym ustawodawca uznał, że przy podwyższeniu kwoty wolnej, osoby samotnie wychowujące dzieci będą nadmiernie uprzywilejowani w porównaniu do małżeństw. 

Zmiana ta nie była konsultowana, nie była nawet wpisana w pierwotnej wersji ustawy wprowadzającej Polski Ład. Taka wrzutka kasująca preferencyjne rozliczenia dla samotnych rodziców pojawiła się dopiero w toku prac sejmowych. Nie dość, że nie została ona poddana konsultacjom, to nie przygotowano odpowiednich analiz skutków wprowadzenia takiej regulacji. 

Na każdym kroku słychać było zarzuty wobec nowego rozwiązania przygotowanego w Polskim Ładzie dla samotnych rodziców. Pierwsze wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich w tej sprawie pojawiło się jeszcze w styczniu 2022 r. czyli na samym początku funkcjonowania Polskiego Ładu.  

Sytuację miała naprawić przygotowana nowelizacja z początkiem obowiązywania od 1 lipca. Wszem i wobec zapowiedziano, że nowe przepisy przywrócą możliwość rozliczania samotnego rodzica w sposób, zgodnie z którym podatek będzie określany jako podwójna wysokość podatku obliczonego od połowy dochodu. 

Nie można jednak cieszyć się zanim nie poznamy ostatecznego kształtu przepisów. Okazało się bowiem, że ponownie nowelizacja w toku prac sejmowych została zmieniona. I wbrew wcześniejszym zapowiedziom nie przyjęto rozwiązań obowiązujących do końca 2021 r. 

Zgodnie z przygotowaną nowelizacją, rodzic samotnie wychowujący dziecko będzie mógł określić swój podatek na poziomie podatku obliczonego od połowy dochodów pomnożonego razy dwa, tylko w przypadku gdy przynajmniej jedno jego dziecko będzie miało orzeczenie niepełnosprawności. W pozostałych przypadkach dla określenia wysokości podatku trzeba będzie opodatkowany dochód podzielić przez 1,5, obliczyć od tego podatek i kwotę tę pomnożyć razy 1,5. 

W praktyce oznacza to, że w pierwszym przypadku stosowana jest kwota wolna w wysokości 60 tys. zł, natomiast w drugim w wysokości 45 tys. zł. 

Rzecznik Praw Obywatelskich po raz kolejny zwraca się z prośbą do Ministra Finansów o wyjaśnienia. W swoim piśmie podkreśla, że takie żonglowanie przepisami nie sprzyja budowaniu zaufania obywateli do państwa. Zaznacza także, że po raz kolejny wprowadzona zmiana nie została objęta konsultacjami społecznymi. Przypomina także, że art. 71 Konstytucji zobowiązuje państwo do uwzględniania dobra rodziny w swojej polityce społecznej i gospodarczej, z zastrzeżeniem, że przecież rodziny niepełne zasługują na szczególną pomoc. Tymczasem rodzice tacy zostają gorzej traktowani niż osoby wychowujące dzieci w małżeństwach.