Z wyjaśnień udzielanych przez organy podatkowe wynika, że jeśli pracodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek (kredytów), a zasady ich udzielania są stosowane są według jednolitych reguł wobec wszystkich pracowników, to przekazanie pracownikowi takiej pożyczki na określony cel nie stanowi dla niego przychodu ze stosunku pracy także w sytuacji, gdy strony w umowie zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek, bądź ustaliły odsetki niższe aniżeli stosowane przez instytucje bankowe.
Kiedy pożyczka od pracodawcy stanowi przychód pracownika
Jeśli natomiast pożyczka ma charakter incydentalny, tj. udzielana jest na preferencyjnych warunkach tylko wybranym pracownikom, to z tytułu jej otrzymania (jako świadczenia nieodpłatnego bądź częściowo odpłatnego) u pożyczkobiorcy powstanie przychód ze stosunku pracy.
W takich przypadkach (tj. w razie udzielenia pożyczki mającej charakter incydentalny) może więc powstać obowiązek ustalenia z tego tytułu przychodu ze stosunku pracy. Przychód ten należy doliczyć do pozostałych przychodów ze stosunku pracy uzyskanych przez pracownika w danym miesiącu i od łącznej kwoty ustalić dochód do opodatkowania oraz pobrać zaliczkę na podatek dochodowy.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi dla pracownika przychód w rozumieniu przepisów o PIT. W konsekwencji od kwoty udzielonej pożyczki pracodawca nie powinien naliczać składek ZUS (a także składek na ubezpieczenie zdrowotne).
Wspomniany obowiązek wystąpi w sytuacji, gdy udzielenie pożyczki ze środków obrotowych będzie wiązało się ze świadczeniem na rzecz pracownika o charakterze nieodpłatnym albo częściowo odpłatnym. W takim przypadku, w związku z powstaniem z tego tytułu przychodu do celów PIT, od jego wartości pracodawca musiałby naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
- art. 720 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121),
- art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 2–2b, art. 12 ust. 1 i ust. 3, art. 14 ust. 3 pkt 2, art. 31 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),
- art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 18 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121),
- art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 581).
