Ze względów prawno-podatkowych ważny jest nie tylko charakter wykonanego dzieła, ale również skonstruowana umowa, odpowiednie udokumentowanie wykonanych czynności, a także udowodnienie autorskiego charakteru dzieła. Zatrudnianie na podstawie tzw. śmieciówek jest od lat popularną formą redukcji obciążeń publicznoprawnych (podatki, ZUS). Organy fiskusa na podstawie kontroli często kwestionują tego rodzaju umowy, a w szczególności ich autorski charakter.
Fiskus może zakwestionować umowę autorską
Przy realizacji projektów z usług twórców często korzystają m.in. organizacje pozarządowe. Na gruncie obowiązujących przepisów istnieje jednak problem z kwalifikacją wykonanego dzieła jako utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim. Autorskie koszty uzyskania przychodów to również problem umów o pracę.
Trzeba pamiętać, że dla uzyskania 50% kosztów uzyskania przychodu (zwanych „autorskimi”) znaczenie ma charakter dzieła, a nie zawarta z autorem umowa. Ostatecznie organy i ZUS badają rzeczywisty stan faktyczny, tj. czy dana praca miała charakter dzieła w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, czy dzieło miało cechy utworu wskazane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Nawet odpowiednie ukształtowanie umowy nie może jednak uchronić przed kwestionowaniem autorskiego charakteru wykonanego dzieła. Artykuł 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT (dotyczący ustalania 50% kosztów uzyskania przychodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami) nie będzie miał zastosowania tylko wówczas, jeżeli w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego nie można ustalić, jaka część wynagrodzenia, uzyskiwanego przez pracownika ze stosunku pracy, dotyczy wynagrodzenia za wykonywanie prac o charakterze twórczym lub za rozporządzenie przez twórcę majątkowymi prawami autorskimi. Dowody pracy twórczej mają przy tym nawet większe znaczenie niż treść umowy (wyrok WSA z 4 września 2014 r.).
Do umów należy dodać obowiązki sprawozdawcze i ewidencyjne autorów, aby istniały materialne dowody wykonanych dzieł. Dowody te powinny być na bieżąco sporządzane i archiwizowane, do czasu upływu okresu przedawnienia danych należności.
Warto gromadzić również dowody wykonania utworu na podstawie stosunku pracy – chyba że samo dzieło ma postać pisemną. Wówczas jednak dzieła o charakterze autorskim nie mogą mieć powtarzalnego charakteru. Dzieło „produkowane” przez autora w seriach przestaje mieć charakter utworu, który jest przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, a zatem musi być niepowtarzalne.
Zobacz także:
Zaloguj się, aby dodać komentarz
Nie masz konta? Zarejestruj się »
