Obciążenie podatkowe domków letniskowych

Zdaniem gmin domki letniskowe należy zaliczać do „pozostałych budynków niemieszkalnych” (art. 5 ust. 1 pkt. 2 lit. e ustawy o   podatkach i opłatach lokalnych). W opozycji pozostają starostwa powiatowe, według których należy ewidencjonować domki letniskowe jako wymienione w art. 5 ust. 1 pkt. 2 lit. a  tej samej ustawy „budynki mieszkalne”. Przynależność do którejś  z tych grup determinuje maksymalną stawkę podatkową, jaką można zastosować do domków letniskowych. W przypadku budynków mieszkalnych jest to 0,74 zł/m2, co stanowi wartość aż dziesięciokrotnie niższą, niż gdyby uznać domki za „pozostałe budynki niemieszkalne” – wtedy jest to 7,73 zł/m2.

Według orzecznictwa sądów administracyjnych, o ustaleniu właściwej stawki podatku od nieruchomości w pierwszej kolejności decyduje funkcja użytkowa, jaką spełniać ma dany budynek. Jednak w praktyce taka funkcja jest wtórna – ustala się ją bowiem dopiero na podstawie klasyfikacji ujawnionej w ewidencji gruntów i budynków. Jej prowadzenie z kolei należy do kompetencji starostw powiatowych.

Starostwa powiatowe swoją tezę o przynależności domków letniskowych do kategorii budynków mieszkalnych argumentują rozporządzeniem w sprawie bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych topograficznych oraz mapy zasadniczej (DzU nr 18, poz.383), wydanym 12 lutego 2013 r. przez ministra  administracji i cyfryzacji. Rozporządzenie to nie zawiera pojęcia „domek letniskowy”, co pozwoliło starostwom wysnuć wnioski o ich przynależności do kategorii obiektów mieszkalnych.

Ministerstwo Finansów uważa, że jeżeli domki letniskowe spełniają funkcję mieszkalną – czyli w rozumieniu prawa służą stałemu zamieszkaniu i zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych podatnika – mogą podlegać one opodatkowaniu według stawek obowiązujących budynki mieszkalne.

Przykładowo: nawet, gdy podatnik nabył nieruchomość przeznaczoną pierwotnie pod rekreację, a następnie zmienił jej charakter - i przystosował do stałego zamieszkiwania – to pomimo dokumentacji budowlanej, można i należy uznać ją za budynek mieszkalny, a w konsekwencji: zastosować wobec niej niższą stawkę podatkową.

Prawidłowe określenie charakteru budynku wymaga dokładnego zbadania dokumentacji budowlanej obiektu, danych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz  okoliczności związanych z jego rzeczywistym użytkowaniem. Nie ma przeszkód, by budynek mieszkalny, który zostaje przeznaczony na cele rekreacyjne, został uznany za „pozostały budynek”, a tym samym by podlegał opodatkowaniu wyższą stawką.

Domek letniskowy będzie więc zaliczał się do grupy budynków mieszkalnych w sytuacji, gdy będzie rzeczywiście użytkowany przez podatnika w celach stałego zamieszkania i zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, a nie z innych powodów (np. rekreacyjnych). Dodatkowo, przy ustalaniu stawki opodatkowania budynku nie może odgrywać decydującego znaczenia charakter terenu, na jakim został on posadowiony (np. teren rekreacyjno-wypoczynkowy).