Powstanie obowiązku podatkowego w przypadku podatku od nieruchomości został wskazany w art. 6 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z brzmieniem przytoczonej regulacji, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku - czyli np. nabycie gruntu lub budynku. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dla obowiązku podatkowego niezbędne jest istnienie budowli albo budynku czy ich części. Wówczas obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona lub w którym rozpoczęto użytkowanie budowli przed jej ostatecznym zakończeniem.
Podatek od nieruchomości: Moment powstania obowiązku podatkowego
W niedawnym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił wątpliwości dotyczące tego, kto jest odpowiedzialny za zapłatę podatku od nieruchomości. Czy obowiązek podatkowy wynika z własności danego obiektu budowlanego, czyli składnika majątku, czy też jest związku z wprowadzeniem danego obiektu budowlanego do ewidencji środków trwałych?
Podstawą opodatkowania od budowli lub ich części stanowi ich wartość rynkowa określona na dzień powstania obowiązku podatkowego.
Ważne: Jeśli nie jest możliwe określenie wartości budowli, chociażby ze względu na brak takich budowli na wolnym rynku, wartość powinna zostać określona przez biegłego - a koszty ustalenie tej wartości zobowiązany jest pokryć podatnik.
Dla budowli lub ich części, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej podstawą opodatkowania jest wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych - ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.
Zobacz także: Ewidencjonowanie na kasie sprzedaży nieruchomości
Ustawodawca nie uzależnia powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości z faktem wprowadzenia składników majątkowych do ewidencji środków trwałych, lecz z ich istnieniem i własnością.
Inna interpretacja prowadziłaby do wniosku, że podatnik sam decyduje o powstaniu obowiązku podatkowego, bo sam decyduje o momencie wprowadzenia składników majątkowych do środków trwałych. Stałoby to w sprzeczności z powszechnością opodatkowania.
Zobacz także: Przekazanie części nieruchomości do majątku osobistego
Ważne: Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości związany jest z własnością danego składnika majątku (obiektu budowlanego), nie z faktem wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2023 r., sygn. III FSK 1828/21, opublikowany wraz z uzasadnieniem w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych - portal orzeczenia.nsa.gov.pl
