Informacja o gotowości szkolnej – w tym roku także dla 5-latków

Zadaniem nauczycieli jest prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji. Dlatego wszystkie dzieci w grupach 5-latków powinny być objęte postępowaniem diagnostycznym, tak jak i 6-latki obecne jeszcze w edukacji przedszkolnej. Zadaniem nauczycieli tych dzieci jest prowadzenie obserwacji mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji.

Z początkiem roku szkolnego poprzedzającego rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej należy przeprowadzić analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna). Celem takiej analizy jest zgromadzenie informacji, które mogą pomóc:

1) rodzicom w poznaniu stanu gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej, aby mogli je w osiąganiu tej gotowości, odpowiednio do potrzeb, wspomagać;

2) nauczycielowi przedszkola oraz innej formy wychowania przedszkolnego przy opracowaniu indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej, a w przypadku dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego – zespołowi nauczycieli i specjalistów przy opracowywaniu lub modyfikowaniu indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego;

3) pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznej przeprowadzającym, w razie potrzeby związanej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, pogłębioną diagnozę dziecka.

Ocena gotowości szkolnej jest wypadkową wielu wzajemnie warunkujących się czynników: dotychczasowych doświadczeń, poziomu zaspokojenia  potrzeb poznawczych dziecka i emocjonalnych, stawianych wymagań, tzw. punktualności zdarzeń.

Proces przygotowania dziecka do sprostania wymaganiom szkoły przebiega w toku całego jego rozwoju, od chwili urodzenia. Nabywanie jednych umiejętności warunkuje możliwość nabywania kolejnych, np. w miarę rozwoju dziecko:

• staje się coraz bardziej aktywne,
• eksploruje coraz większą przestrzeń,
• stopniowo poznaje właściwości przedmiotów poprzez manipulowanie nimi,
• zwiększa samodzielność,
• nabywa doświadczenia,
• doskonali stopniowo sprawność chwytu, przygotowując się w ten sposób do wykonywania coraz bardziej precyzyjnych, celowych ruchów, stanowiących na dalszym etapie podstawę do sprawnego posługiwania się długopisem przy pisaniu.

Gotowość szkolna to taki poziom rozwoju dziecka, który pozwoli mu sprostać wymaganiom szkoły, zdobywać wiedzę i podjąć efektywną naukę kolejnych umiejętności w nowych warunkach. Należy przy tym pamiętać, że rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie, w sposób właściwy dla konkretnego dziecka, a proces ten uwarunkowany jest wieloma czynnikami, takimi jak:

1. indywidualne predyspozycje dziecka (czynniki biologiczne, np. płeć, stan zdrowia, własna aktywność dziecka, jego cechy psychiczne),
2. uwarunkowania zewnętrzne, w tym:

• · warunki funkcjonowania rodziny (kulturalne, społeczne, ekonomiczne, style wychowawcze rodziców), a także
• · wcześniejsze oddziaływania edukacyjne wobec dziecka, np. uczęszczanie do przedszkola.

Rozważanie gotowości szkolnej dziecka w kontekście przekraczania progów edukacyjnych, zmiany środowisk edukacyjnych (przedszkole – szkoła), wymaga wieloaspektowego podejścia i oceny:

1. dotychczasowego sposobu nabywania przez dziecko kompetencji i znajomości czynników wpływających na rozwój dziecka (np. choroby, sytuacja rodzinna, fakt uczęszczania do przedszkola),
2. jak dziecko funkcjonuje obecnie – co wie, umie, potrafi, jakie są jego mocne i słabe strony, w jaki sposób dziecko wykorzystuje aktualne zasoby, czy wymaga wsparcia, czy korzysta z pomocy innych,
3. dalszego rozwoju dziecka w kontekście stawianych mu wymagań dotyczących nauki w szkole (z uwzględnieniem indywidualnego potencjału, a także przewidywania funkcjonowania dziecka przy zapewnieniu mu odpowiedniego wsparcia, jeśli tego wymaga).