Realizacja prawa do aborcji w polskich szpitalach

Takie jest stanowisko Ministerstwa Zdrowia w głośnej sprawie nastolatki, której odmówiono prawa do aborcji w podlaskich szpitalach. Dziewczyna z niepełnosprawnością umysłową, została zgwałcona przez swojego wujka i choć jej przypadek realizował warunki określone w ustawie, dopuszczając do przeprowadzenia legalnej aborcji - odmówiono jej skorzystania z tego prawa zasłaniając się klauzulą sumienia. Jednocześnie nie wskazano także innego podmiotu, który mógłby zabiegu dokonać. 

W sprawę włączył się Rzecznik Praw Obywatelskich - o czym pisaliśmy wcześniej w artykule: Klauzula sumienia i prawo do aborcji 

O wyjaśnienia w sprawie RPO poprosił zarówno Ministerstwo Zdrowia jak i Narodowy Fundusz Zdrowia. 

W sprawę zaangażował się Rzecznik Praw Pacjenta, który ustalił m.in. że sprawa dotyczyła 24-letniej mieszkanki Podlasia, a nie nastolatki, jak początkowo informowano. W dokumentacji medycznej dotyczącej pacjentki nie znajdują się jednak żadne informacje dotyczące próby podjęcia zabiegu terminacji ciąży, ani też odmowy motywowanej klauzulą sumienia. Nie ma o tym także mowy w wyjaśnieniach składanych przez 16 podmiotów medycznych, do których wystąpił Rzecznik Praw Pacjenta. 

W swojej odpowiedzi Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia, że lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych, jeśli są one niezgodne z jego sumieniem, chyba że zwłoka mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. 

Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z ustawą o planowaniu rodziny ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży osoby ubezpieczone, bądź uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, mają prawo do bezpłatnego zabiegu przerywania ciąży w podmiotach leczniczych. Resort zaznacza także, że szpitale, które są stroną kontraktu z NFZ mają obowiązek udzielania świadczeń w nim przewidzianych.  

Jeśli więc lekarz odmawia wykonania zabiegu powołując się na klauzulę sumienia, placówka ma obowiązek poinformowania gdzie można skorzystać z zabiegu. Klauzula sumienia jest prawem lekarza, nie może się na nią powołać placówka medyczna. 

Jeśli podmiot medyczny, który realizuje umowę z NFZ odmawia wykonania zabiegu, a jednocześnie nie wskazuje podmiotu leczniczego, gdzie kobieta może z takiego zabiegu skorzystać, nieprawidłowo realizuje swoją umowę.