Legalny wywóz odpadów za granicę – jak przez to przebrnąć

Przede wszystkim, firma, która chce prowadzić skup odpadów, powinna mieć zezwolenie na ich zbieranie. Natomiast to, jakich formalności trzeba dopełnić, by wywieźć odpady z Polski, zależy od rodzaju odpadów, od docelowego miejsca ich wywozu (terytorium Unii Europejskiej czy kraje spoza UE), a także od ich dalszego przeznaczenia (odzysk lub unieszkodliwienie).

Zanim przedsiębiorca przygotuje cały transport kupionych w Polsce odpadów za granicę, musi najpierw sprawdzić, czy są one wymienione  na jednej z poniższych list:

• Lista zielona – załącznik III do rozporządzenia nr 1013/2006 – lista B Konwencji Bazylejskiej plus 13 rodzajów odpadów wg klasyfikacji OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju).
• Lista bursztynowa – załącznik IV do rozporządzenia nr 1013/2006 – lista A Konwencji Bazylejskiej plus odpady wg klasyfikacji OECD.

Jak wygląda procedura zgłoszenia

Firma, która chce wywieźć odpady za granicę, musi zastosować jedną z dwóch procedur: zgłoszeniową lub informacyjną. Procedurę pisemnego zgłoszenia stosuje się przy przemieszczaniu:

• odpadów niesklasyfikowanych w żadnym z załączników do rozporządzenia nr 1013/2006 i mieszanin odpadów (wyjątek mieszaniny z załącznika IIIA),
• odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia (wszystkie odpady bez względu na to, czy znajdują się w wykazie zielonym, czy bursztynowym – procesy D1-D15),
• odpadów przeznaczonych do odzysku (procesy R1-R13).

Aby móc przewozić wymienione wyżej odpady, trzeba mieć zezwolenie wydane przez odpowiednie władze kraju:

• w którym rozpoczyna się transport (w omawianym przypadku transport będzie wyruszał z Polski, dlatego potrzebne będzie zezwolenie wydane przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska),
• do którego odpady są docelowo wiezione (miejsce zagospodarowania odpadu, np. Francja – potrzebne jest zezwolenie tego kraju),
• przez który odpad zostanie przewieziony (tranzytu) – np. Niemcy i Belgia (wymagane jest uzyskanie zezwoleń tych krajów).

Zgłoszenie polega na przekazaniu dokumentów:  zgłoszenia i przesłania  do właściwego organu wysyłki. Wzory dokumentów zgłoszenia i przesyłania znajdują się odpowiednio w załączniku IA i załączniku IB do rozporządzenia nr 1013/2006.

Otrzymane zgłoszenie może obejmować kilka przemieszczeń we wskazanym okresie (maksymalnie rok). W zgłoszeniu należy wskazać dokładną liczbę transportów oraz termin pierwszego i ostatniego przemieszczenia odpadów.

Procedurę informowania stosuje się w przypadku wywozu z kraju:

• odpadów z listy zielonej,
• odpadów przeznaczonych do badań laboratoryjnych o masie nieprzekraczającej 25 kg,
• mieszanin odpadów ujętych w załączniku IIIA i IIIB do rozporządzenia nr 1013/2006,
• odpadów umieszczonych w załączniku IIIB do rozporządzenia nr 1013/2006.

Osoba, która organizuje przemieszczenie (firma polska bądź zagraniczna) oraz odbiorca odpadów muszą przed rozpoczęciem przemieszczenia zawrzeć pisemną umowę dot. przemieszczania odpadów od miejsca wysyłki do miejsca przeznaczenia, tj. do instalacji odzysku lub laboratorium. Adres odbiorcy odpadów musi być adresem, pod którym znajduje się instalacja (nie np. adresem biura). Do każdego przemieszczenia odpadów musi być dołączony dokument z załącznika VII rozporządzenia nr 1013/2006. W przypadku transportu łączonego (np. przeładunek z pociągu do samolotu) załącznik przekazywany jest kolejnym transportującym. Za prawidłowe wypełnienie dokumentu odpowiada osoba organizująca transport.

Przemieszczanie odpadów do krajów OECD odbywa się zgodnie z procedurami UE, które zostały omówione powyżej.

Wywóz odpadów poza granice UE

Z terytorium Unii Europejskiej do krajów, które nie należą do OECD, można przewieźć przeznaczone do odzysku odpady:

• z listy zielonej, odpady z załącznika IIIA – procedura informowania,
• odpady spoza listy inne niż niebezpieczne – procedura uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody z modyfikacją: termin na wydanie zgody na przemieszczenia wydłużony z 30 do 60 dni, zgoda na wywóz po uzyskaniu zgody państwa przeznaczenia.

Jeżeli we wpisie dotyczącym danego państwa nie wyszczególniono określonych odpadów lub mieszanin odpadów, stosuje się procedurę uprzedniego pisemnego zgłoszenia i pisemnej zgody. Podobnie gdy państwo nie zostało wymienione w rozporządzeniu.

Do odzysku poza granice UE nie wolno wywozić odpadów z listy bursztynowej i odpadów niebezpiecznych spoza listy. Unieszkodliwianie też jest zakazane, ale z wyjątkiem eksportu odpadów do państw EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu). W przypadku tych państw obowiązuje procedura uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody dla wszystkich odpadów z modyfikacją: termin na wydanie zgody na przemieszczenia wydłużony z 30 do 60 dni.