Jak zadbać o bezpieczeństwo osób, które mają kontakt z odpadami niebezpiecznymi

Spośród odpadów niebezpiecznych można wyróżnić grupy wymagające szczególnych zasad postępowania. Należą do nich: odpady zawierające PCB, odpady azbestowe, baterie i akumulatory, odpady medyczne i weterynaryjne, świetlówki i żarówki energooszczędne, materiały zakaźne.

Odpowiedzialność za niewłaściwe postępowanie z takimi odpadami spoczywa na właścicielu firmy, ale dużą rolę w procesie zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom mającym kontakt z odpadami niebezpiecznymi odgrywają też pracownicy bhp. To oni powinni monitorować i kontrolować właściwą organizację pracy w firmie, a przede wszystkim:

a) przeprowadzać okresowe przeglądy pomieszczeń i stanowisk pracy, na których pracownicy mają kontakt z odpadami niebezpiecznymi,

b) monitorować środowisko pracy m.in. przez analizę przeprowadzanych pomiarów kontrolnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,

c) brać udział w ustalaniu zadań w zakresie bhp osób kierujących pracownikami,

d) monitorować przeprowadzanie profilaktycznych badań lekarskich pracowników i analizować ich wyniki,

e) doradzać w zakresie doboru najwłaściwszych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej oraz kontrolować stosowanie przez pracowników przydzielonej im odzieży, obuwia roboczego i środków ochrony indywidualnej,

f) informować pracodawcę o zaobserwowanych zagrożeniach i nieprawidłowościach oraz doradzać, jakie działania powinny być podjęte w celu ich wyeliminowania lub ograniczenia.

Wszystkie etapy postępowania z odpadami niebezpiecznymi powinny być nadzorowane przez osoby upoważnione (pracodawcę, kierownictwo zakładu) i przeszkolone w zakresie postępowania z odpadami.

Prace w kontakcie z odpadami niebezpiecznymi są pracami o zwiększonym zagrożeniu. Należy je zaliczyć do prac szczególnie niebezpiecznych. Tym samym pracodawca powinien umieścić je w wykazie prac niebezpiecznych oraz wyznaczyć osoby odpowiedzialne za gospodarkę odpadami niebezpiecznymi (np. kierownika). Oddelegowane do tego osoby powinny mieć dostęp do informacji potrzebnych do prawidłowego wykonywania powierzonych obowiązków, a więc między innymi do:

a) instrukcji prowadzonych procesów technologicznych,

b) dokumentacji techniczno-eksploatacyjnej maszyn i urządzeń,

c) kart charakterystyk substancji lub preparatów chemicznych.

Pracownicy narażeni na niebezpieczeństwo z uwagi na kontakt z odpadami niebezpiecznymi powinni otrzymać instruktaż, a więc:

• imienny podział pracy,
• kolejność wykonywania zadań,
• wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach.

Za nieprzestrzeganie przepisów bhp na terenie zakładu pracodawcy grozi:

• grzywna w wysokości od 1.000 zł do 30.000 zł;
• pozbawienie wolności od roku do lat trzech;
• grzywna w wysokości 180 stawek dziennych.

Nie została sporządzona lista informująca pracodawców, których odpadów pracownicy nie mogą rozładować oraz załadować ręcznie. To na pracodawcy spoczywa obowiązek organizowania pracy w sposób bezpieczny. Jeżeli istnieje ryzyko kontaktu z odpadem niebezpiecznym, pracodawca jest zobowiązany zapewnić rozwiązanie technologiczne eliminujące ryzyko. Jeśli nie ma takiej możliwości, musi zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej.