Likwidacja spółdzielni na podstawie uchwały jej członków

Proces likwidacji spółdzielni regulują przepisy ustawy  Prawo spółdzielcze (dalej: ups) oraz ustawy z o spółdzielniach mieszkaniowych (dalej: usm). Spółdzielnia mieszkaniowa jest powoływana do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych jej członków, tzn. dostarczania lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych oraz lokali o innym przeznaczeniu.

Najwyższym organem spółdzielni jest walne zgromadzenie członków spółdzielni, do którego wyłącznej kompetencji należy m.in. podejmowanie uchwał w sprawie likwidacji spółdzielni. Na postawie zapisów zawartych w ups, tj. art. 38 punkt 8 do likwidacji spółdzielni może dojść z woli jej członków, zgodnie z procedurą opisaną w art. 113 ups.

Polega to na tym, że na dwóch kolejno następujących po sobie walnych zgromadzeniach, odbytych w odstępstwie co najmniej dwóch tygodni, uchwała o likwidacji spółdzielni zapadnie większości 3/4 głosów.

Zgodnie z art.118–123 ups:

1) likwidatorem spółdzielni mogą zostać:

– członkowie ostatniego zarządu,

– osoby wybrane przez walne zgromadzenie (jeżeli ustawa nie stanowi inaczej), z tym że likwidatorem może być osoba prawna, a ponadto likwidator nie musi być członkiem spółdzielni;

2) likwidator ma kompetencje tak jak zarząd spółdzielni (jeśli przepisy o likwidacji nie stanowią inaczej);

3) likwidator nie zawiera nowych umów, poza umowami niezbędnymi do likwidacji spółdzielni;

4) likwidator może być odwołany w każdej chwili przez organ, który go powołał, a który to organ w takim przypadku zobowiązany jest do powołania nowego likwidatora;

5) dotychczasowa nazwa spółdzielni zostaje zachowana z dodaniem słów „w likwidacji”.

Po wyznaczeniu likwidatora musi on dokonać następujących czynności:

a) zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego wniosek o wpisanie otwarcia likwidacji spółdzielni na ww. drukach KRS (wraz z załącznikami);

b) zawiadomić o tym fakcie związek rewizyjny i Krajową Radę Spółdzielczą;

c) powiadomić o fakcie otwarcia likwidacji banki i organy finansowe;

d) ogłosić w Monitorze Spółdzielczym powiadomienie o rozpoczęciu likwidacji spółdzielni (najpóźniej 3 miesiące od dnia ogłoszenia), a także wezwać wierzycieli do zgłaszania swoich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od ogłoszenia;

e) sporządzić sprawozdanie finansowe na dzień otwarcia likwidacji;

f) sporządzić listę zobowiązań spółdzielni; g) sporządzić plan finansowy likwidacji, a także plan zaspokajania zobowiązań.

Zgodnie z art. 125 ups zobowiązania spółdzielni pokrywane są w następującej kolejności:

a) koszty przeprowadzanej likwidacji,

b) należności ze stosunku pracy,

c) odszkodowania (w tym z tytułu uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia lub pozbawienia życia),

d) podatki i zobowiązania wynikające z przepisów o zobowiązaniach podatkowych,

e) zobowiązania związane z kredytami bankowymi,

f) pozostałe zobowiązania.

Majątek pozostały po pokryciu ww. zobowiązań zostaje przeznaczony do podziału zgodnie z ostatnią uchwałą walnego zgromadzenia. Sprawozdanie sporządzone na dzień zakończenia likwidacji zostaje przedstawione do zatwierdzenia przez walne zgromadzenie i likwidator składa do Krajowego Rejestru Sadowego wniosek o wykreślenie spółdzielni na druku KRS-X2, publikuje ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz ogłasza ten fakt w Monitorze Spółdzielczym.

Jeśli w toku likwidacji spółdzielni (a także postępowania upadłościowego lub postępowania egzekucyjnego z nieruchomości) nabywcą budynku lub udziału w budynku nie jest spółdzielnia mieszkaniowa, wówczas spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przekształca się w prawo odrębnej własności lokalu lub we własność domu jednorodzinnego.

Zgodnie z art. 26 usm, jeżeli w określonym budynku/budynkach, w obrębie danej nieruchomości, została wyodrębniona własność wszystkich lokali, w momencie wyodrębnienia własności ostatniego lokalu mają zastosowanie przepisy ustawy o własności lokali.

Wspólnota mieszkaniowa stanowi odrębny podmiot prawny i bez dyspozycji walnego zgromadzenia spółdzielni o zadysponowaniu pozostałych po likwidacji środków nie można wykonać prawidłowo żadnej czynności księgowej związanej z nowo powstałą wspólnotą mieszkaniową.