Ostrożnie z egzekwowaniem polecenia wzięcia udziału w szkoleniu

Pracownik musi stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy (art. 100 § 1 Kodeksu pracy). Może więc otrzymać polecenie wzięcia udziału w szkoleniu. Specjaliści nie są zgodni, czy w takim przypadku pracownik musi stosować się do takiego polecenia.

Z pewnością powinien się do niego zastosować, jeśli szkolenie jest obowiązkowe na podstawie przepisów rangi ustawowej (dotyczących danej grupy zawodowej) – np. okresowe szkolenia maszynistów, szkolenia dla pielęgniarek. Udział w tego typu szkoleniach pracodawca może egzekwować. Jeśli takie szkolenia odbywają się poza godzinami pracy, należy je w całości wliczyć do czasu pracy. Szkolenie odbywane po godzinach może więc spowodować powstanie godzin nadliczbowych i konieczność ich rekompensaty. Jeśli zaś odbywałoby się w wolną sobotę lub niedzielę, należy w zamian udzielić innego dnia wolnego (nawet za 1 godzinę „nakazanego” szkolenia w taką sobotę należy się cały dzień wolny, bez pomniejszania pracownikowi wynagrodzenia).

Zupełnie inaczej ma się rzecz ze szkoleniami, które nie są narzucane żadną ustawą. W takim przypadku na ogół przyjmuje się, że pracodawca nie może zmusić pracownika do udziału w takim szkoleniu. Może co najwyżej zachęcać go do tego np. perspektywą premii, podwyżki czy szansą na awans – jeśli pracownik odpowiednio podniesie swoje kwalifikacje zawodowe. Za to szkolenia te nie są wliczane do czasu pracy. Podobnie będzie w każdym przypadku, gdy pracownik może wprawdzie spotkać się z pewnymi negatywnymi konsekwencjami nie wzięcia udziału w szkoleniu (np. nie będzie miał odpowiedniej wiedzy, podnoszącej przydatność pracownika do pracy, co może wpłynąć na brak premii czy awansu, a w skrajnych przypadkach nawet prowadzić do zwolnienia pracownika), ale jednocześnie ma prawo odmówić udziału w szkoleniu i nie spotyka go za to żadna bezpośrednia sankcja ze strony pracodawcy. 

Więcej tematów z zakresu szkoleń i czasu pracy można znaleźć w „ Doradcy Kadrowego”.