Kto zapłaci za ćwiczenia rezerwy?

Regulacja dotycząca wypłaty rekompensat za ćwiczenia w 2022 r. Na podstawie przepisów trudno określić, czy właściwym do wypłaty rekompensat jest organ administracji publicznej: wójt, burmistrz albo prezydent miasta, czy też właściwy jest dowódca danej jednostki wojskowej. 

Rezerwiści, którzy składają wniosek o wypłatę w urzędach zostają odesłani z kwitkiem, ze skierowaniem do jednostki wojskowej. Urzędnicy uzasadniają to przepisami rozporządzenia MON z 20 maja 2022 r. w sprawie świadczenia pieniężnego dla żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową, żołnierzy aktywnej rezerwy i żołnierzy pasywnej rezerwy. Zgodnie z przywołanym aktem, to dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę, wypłaca mu świadczenie pieniężne w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o jego ustalenie i wypłatę. 

W niektórych urzędach jest jeszcze trudniej, bo same przekazują w trybie art. 65 kpa wniosek o wypłatę do dowódców jednostek, a to wydłuża cały proces wypłaty świadczeń. 

Sytuacja rezerwistów, którzy złożyli wniosek do dowódcy jednostki wcale nie jest łatwiejsza. Bowiem tutaj brak właściwości uzasadnia stanowisko Szefa Zarządu Organizacji i Uzupełnień - P1 Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (z 12 maja 2022 r. Nr 312/22) informują, że zastosowanie znajduje art. 801 ustawy o obronie Ojczyzny. A zgodnie z regułami kolizyjnymi  przed przepisami ww. rozporządzenia MON pierwszeństwo mają przepisy ustawy o obronie Ojczyzny.

Brak wypłat za ćwiczenia ma źródło w błędnej interpretacji przepisów zarówno rozporządzenia jak i ustawy o obronie Ojczyzny. Ustawa zmieniła właściwość organu zobowiązanego do wypłaty świadczenia. 

Podczas obowiązywania poprzedniej ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP, to wójt, burmistrz albo prezydenta miasta wypłaca rekompensatę w ciągu 3 miesięcy od zakończenia ćwiczeń wojskowych. 

Po wejściu w życie nowych przepisów, właściwym organem do wypłaty stał się dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz rezerwy pełnił służbę. Jednak trzeba wziąć pod uwagę przepisy przejściowe, zgodnie z którymi akurat w przypadku ćwiczeń zaplanowanych na 2022 r., będą obowiązywały jeszcze zasady z poprzedniej ustawy. 

Ważne: To wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest właściwym organem do ustalenia oraz wypłaty świadczeń pieniężnych za ćwiczenia wojskowe żołnierzy rezerwy odbywające się w 2022 r. 

Problem w tym, że te niby jasne zasady zakłóca przepis art.  art. 823 pkt 2  ustawy o obronie ojczyzny, który prowadzi do wniosku, że powyższe ma zastosowanie jedynie do żołnierzy rezerwy sprzed 23 kwietnia 2022 r. kiedy weszła w życie nowa ustawa - a po tym terminie ma już zastosowanie jednak przepisy nowej ustawy.

W związku z tymi problemami, RPO prosi o MON o wyjaśnienia.