Obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu (art. 409 kc). Według wyroku Sądu Najwyższego z 7 sierpnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 408/00, OSNP 2003/13/305) pracownik ma prawo uważać, że świadczenie wypłacane przez pracodawcę posługującego się wyspecjalizowanymi służbami jest spełniane zasadnie i zgodnie z prawem, a więc nie musi liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu, o którym mowa w art. 409 kc. Oczywiście – wyrok ten nie będzie miał zastosowania do otrzymanych przez pracownika kwot, co do których mógł on przypuszczać, że ich wypłacenie jest wynikiem błędu.
Pracownik musi wyrazić zgodę na zwrot nadpłaconego wynagrodzenia
W przypadku nadpłacenia wynagrodzenia wiele będzie zależało od stwierdzenia, czy pracownik miał prawo spodziewać się otrzymania tego wynagrodzenia i czy w związku z tym mógł w dobrej wierze nim rozporządzić.
Przykład:
Pracownica działu płac, wpisując do programu kadrowo-płacowego prowizje za maj 2013 r., pomyliła się i pominęła przecinek oddzielający kwoty w złotych od groszy. Pracownikowi zamiast kwoty brutto 354,38 zł wprowadziła kwotę 35.438 zł. Błędu nie wychwycono w trakcie dokonywania przelewów, bowiem są one u pracodawcy generowane elektronicznie bezpośrednio z listy płac. Pracownik otrzymał wynagrodzenie netto w wysokości 24.387,30 zł, zamiast 244,27 zł. Znając zasady wypłaty prowizji, musiał wiedzieć, jakiej wysokości wynagrodzenia powinien się spodziewać, nie mógł więc twierdzić, że nie zorientował się, iż nastąpiła pomyłka w naliczeniu wynagrodzenia.
W takim przypadku pracodawca ma prawo domagać się zwrotu nadpłaconej kwoty od pracownika, wykazując, że pracownik – otrzymując świadczenie stukrotnie wyższe niż należne – powinien liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu.
Jednakże nawet jeżeli okoliczności świadczą o tym, że pracownik musiał wiedzieć, że otrzymane wynagrodzenie zostało wypłacone nienależnie, pracodawca nie ma możliwości potrącenia tej należności z przyszłego wynagrodzenia pracownika bez jego zgody wyrażonej na piśmie (art. 91 § 1 kp). Z kolei – gdyby pracownik zgodę wyraził, trzeba pamiętać, że potrącenia wolno dokonać tylko w określonych granicach. W tym przypadku wolna od potrąceń jest kwota minimalnego wynagrodzenia.
Jeżeli pracownik nie wyrazi zgody na zwrot nadpłaconej kwoty, pracodawcy pozostaje droga sądowa, przy czym trzeba się liczyć z tym, że w przypadku kwot, co do których pracownik mógł sądzić, że mu się należą i które w dobrej wierze spożytkował, szanse na odzyskanie utraconych pieniędzy są praktycznie żadne. W przypadku byłego pracownika, który odmówi zwrotu nienależnie pobranych pieniędzy, pracodawca ma do dyspozycji tylko drogę sądową.
Podstawa prawna:
- art. 409 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).
- art. 91 § 2 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Jarosława Warszawska, Mericon kadry Płace Doradztwo
Zobacz także:
Tagi: wynagrodzenie
