Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby, które na terenie Polski wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, a także ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 6 ust. 1 pkt. 4 art. 12 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych)
Ubezpieczenie społeczne z tytułu zlecenia
Umowa zlecenia jest tytułem do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego. Jednak - analogicznie jak w przypadku umowy o pracę - nie można mówić tutaj o objęciu tym ubezpieczeniem w sytuacji, gdy zostały zrealizowane wszystkie wymogi formalne - czyli zawarcie umowy i zgłoszenie do ubezpieczeń. Niezbędne jest także faktyczne wykonywanie zawartej umowy.
Zobacz także: Czy zlecenie dla studenta można zaliczyć w koszty
Podleganie obowiązkowemu ubezpieczeniu zostało określone w czasie. Następuje ono od dnia rozpoczęcia wykonania umowy, określonego w samej umowie, do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia.
Faktyczne wykonywanie zlecenia
W przypadku obowiązku objęcia ubezpieczeniem społecznym - podobnie jak w przypadku umowy o pracę - nie ma znaczenia jedynie formalne zgłoszenie przez płatnika do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy zlecenia, lecz także faktyczne realizowanie tej umowy przez strony.
Zdaniem sądów
Sąd Najwyższy ma jednolitą linię orzeczniczą w kwestii obowiązków ubezpieczeniowych związanych z umową zlecenia. I tak chociażby w wyroku z 17 czerwca 2008 roku - sygn. I UK 402/07 stwierdził, że dopiero wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia – a nie tylko zawarcie umowy – stwarza obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowego lub możliwość wyboru tego tytułu ubezpieczenia.
Takie same tezy można znaleźć także w wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 21 sierpnia 2019 r. - sygn. III AUa 276/19, zgodnie z którym to zawarcie i wykonywanie umowy zlecenia oznacza, że powstał tytułu ubezpieczenia, o jakim stanowi przepis art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych.
Ważne: Niewykonywanie umowy zlecenia na rzecz płatnika, oznacza, że dana osoba nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia i tym samym nie zachodzi konieczność uiszczenia składek
Zobacz także: Umowa o dzieło i 50% koszty uzyskania przychodu oraz umowa zlecenia z nieregularną płatnością
Prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 18 maja 2022 r., sygn. VIII U 2422/21 - opublikowana na portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych - portal orzeczenia.ms.gov.pl
