Zgodnie z art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, składki na ubezpieczenia społeczne osób, będących jednocześnie ubezpieczonymi i płatnikami, mogą być umarzane w uzasadnionych wypadkach, pomimo braku ich całkowitej nieściągalności. Kwestie te doprecyzowuje jeszcze rozporządzenie z 31 lipca 2003 r. wydane przez ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej określające szczegółowe zasady umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Już w tym akcie wykonawczym, pojawiły się precyzyjne określenia warunków pozwalających na umorzenie.
Resort broni przepisów o umorzeniu składek
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, zasady umarzania składek określone dla płatników w rozporządzeniu są niewłaściwe. Jego zdaniem akt wykonawczy jest wydany nieprawidłowo, a delegacja ustawowa dla niego określona zbyt ogólnikowo. W odpowiedzi na wątpliwości RPO, resort rodziny i polityki społecznej broni regulacji.
Pisaliśmy o nich w artykule: Płatnik nie skorzysta z umorzenia składek
We wspomnianym tekście wskazaliśmy także, że RPO powątpiewa w prawidłowość wydanego rozporządzenia, jak i poprawność delegacji ustawowej, która jest jego podstawą.
Zobacz także: Sprawdź, o ile wzrosną składki ZUS w 2023 roku
Odpowiedź ministerstwa
Resort w swojej odpowiedzi przytacza kwestionowaną delegację ustawową zawartą w art. 28 ust. 3b. Na jej podstawie minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady umarzania, o którym mowa w ust. 3a, z uwzględnieniem przesłanek uzasadniających umorzenie, biorąc pod uwagę ważny interes osoby zobowiązanej do opłacenia należności z tytułu składek oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych.
Zdaniem resortu nie można w tym przypadku mówić o braku wytycznych do wydania rozporządzenia - jego zdaniem ta delegacja zawiera odpowiednie wskazania merytoryczne co do kryteriów jakimi powinien się kierować minister w wydawanym akcie wykonawczym.
Broni sformułowanych w rozporządzeniu warunków umorzenia, które jego zdaniem są właśnie wyjątkowymi, uzasadnionymi przypadkami, które mają udzielić pomocy państwa, zabezpieczając przed możliwości wystąpienia negatywnych skutków dla płatnika - takich jak chociażby osiągnięcie stanu ubóstwa, co sprawiłoby że płatnik musi korzystać z pomocy społecznej.
Resort w swojej odpowiedzi zaznacza, że nie zgadza się z RPO, przepis omawianego rozporządzenia odpowiada zasadom techniki prawodawczej oraz standardom zawartym w art. 92 Konstytucji. Jednak mimo tej kategorycznej odpowiedzi, deklaruje jednocześnie, że podczas prowadzonych obecnie analiz przepisów dotyczących zasad umarzania składek, weźmie pod uwagę również opinię RPO.
Zobacz także: Komunikat Prezesa ZUS w sprawie podstawy wymiaru składek dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego
Informacja opublikowana w Biuletynie Informacji Publicznej Rzecznika Praw Obywatelskich na jego oficjalnej stronie internetowej - portal bip.brpo.gov.pl
