Nadal obowiązuje reguła dotycząca potrzeby każdorazowej oceny przez zamawiającego podstawy do żądania wyjaśnień w celu wyeliminowania podejrzenia rażąco niskiej ceny. Może to być zarówno wynik własnej analizy zamawiającego, jak i argumentacji przedstawionej przez innego (konkurencyjnego) wykonawcę.
Nowy mechanizm badania rażąco niskiej ceny
Znowelizowany art. 90 ust. 1 ma zapewnić zamawiającemu sprawny oraz przejrzysty mechanizm badania ofert dotkniętych niepewnością rażąco niskiej ceny. Wszczęcie procedury wyjaśniającej służy wyeliminowaniu podejrzenia rażąco niskiej ceny zaproponowanej przez wykonawcę.
W świetle znowelizowanego przepisu zamawiający ma w związku z tym obowiązek dokonać kilku czynności. Musi przede wszystkim ocenić, czy cena oferty wydaje się (a więc nie ma pewności, choć jest to wielce prawdopodobne) rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z przepisów odrębnych.
Zamawiający ustalił wartość zamówienia w wysokości 38.070.556 zł. Konsorcjum, którego oferta okazała się najkorzystniejsza, wyceniło wykonanie przedmiotu zamówienia na kwotę 35.295.699 zł. Wykonawca zajmujący drugą pozycję po ocenie ofert złożył ofertę z ceną 42.060.242 zł. Według niego cena konsorcjum była rażąco niska - była o ok. 8% niższa w stosunku do wartości zamówienia. Zauważył, że różnica w stosunku do drugiej w rankingu ceny oferty, tj. jego oferty, wynosi ok. 19%, zaś w stosunku do trzeciej ok. 20%. Nie skorzystał jednakże z możliwości wniesienia odwołania, a jedynie poinformował zamawiającego pisemnie o swoich wątpliwościach. W ocenie zamawiającego ceny ofert nie odbiegały w zasadniczy sposób od wartości zamówienia. Tej wielkości różnice cenowe stanowiły naturalny przejaw mechanizmu rynkowej konkurencji i nie uzasadniały zwrócenia się do wykonawców o wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Ustawa wskazuje, kiedy trzeba wezwać wykonawcę
Podejrzenie rażąco niskiej ceny powinno pojawić się ponadto zawsze u zamawiającego – na co wprost wskazuje znowelizowany art. 90 ust. 1 ustawy Pzp – w szczególności, gdy cena jest niższa o 30% od:
- wartości zamówienia (całkowitego szacunkowego wynagrodzenia wykonawcy bez podatku od towarów i usług) lub
- średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
Określono zatem wprost w ustawie Pzp różnicę poziomu wobec średniej arytmetycznej cen ofert wykonawców oraz różnicę pomiędzy wartością szacunkową zamówienia a ceną oferty, od której przekroczenia trzeba mieć podejrzenie ceny rażąco niskiej. Użyty w przepisie wyraz „lub” oznacza, że wystarczy zaistnienie jednej z tych okoliczności, aby niezbędne było uruchomienie wezwania do wykonawcy.
Zamawiający dokonał wyliczenia średniej arytmetycznej wszystkich cen ofertowych. Suma cen wszystkich ofert w postępowaniu wyniosła 32.643.314,40 zł, a więc średnia arytmetyczna tych ofert stanowiła kwotę 10.881.104,80 zł. Następnie zamawiający ustalił stosunek, w jakim cena oferty wykonawcy X pozostawała do średniej arytmetycznej wszystkich cen ofertowych. W tym celu porównał cenę zaoferowaną przez wykonawcę, którą należało przyjąć do oceny ofert na poziomie 7.370.037 zł, do kwoty 10.881.104,80 zł. Ustalił, że badana cena stanowi 67,73% średniej arytmetycznej wszystkich ofert. Ponieważ była o ponad 30% mniejsza od średniej, zatem zamawiający miał obowiązek wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień co do elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Zobacz także:
