Kryteria oceny ofert przed zmianami i po zmianach

Dotychczas zamawiający w przypadku każdego rodzaju zamówień miał możliwość wyboru na podstawie kryterium:

1. ceny lub
2. ceny i innych kryteriów odnoszące się do przedmiotu zamówienia.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy Pzp zamawiający miał obowiązek przyjąć drugi wariant oceny ofert jedynie wówczas, gdy dopuszczał możliwość złożenia przez wykonawców ofert wariantowych. Najkorzystniejszą ofertą w takiej sytuacji mogła być tylko ta, która przedstawiała najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia.

Dotychczasowe zapisy określające dopuszczalne kryteria jako cenę albo cenę i inne kryteria były krytykowane, ponieważ w związku z obawami przed ewentualnymi zastrzeżeniami pokontrolnymi zamawiający zdecydowanie preferowali stosowanie wyłącznie kryterium cenowego. Z danych wynikających z rocznych sprawozdań prezesa UZP wynika, iż w 2012 roku w postępowaniach o wartości powyżej progów unijnych było tak w 76% przypadków, a w roku 2013 nawet w 85% postępowań. Natomiast w zamówieniach o wartości poniżej progów unijnych udzielanych w ostatnich latach zamawiający ustanawiali cenę jako jedyne kryterium tylko w przypadku około 91-92% postępowań. W efekcie prowadziło to nierzadko do zakupu usług lub dostaw o bardzo niskiej jakości, ale za to tanich. To z kolei nie pozwalało na uzyskanie najlepszych efektów z określonych nakładów, co powinno stanowić podstawowy cel zamawiającego przestrzegającego zasad dyscypliny finansów publicznych.

Od 19 października 2014 r. kryteriami oceny ofert zawsze muszą być zarówno cena, jak i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia.

Z uzasadnienia projektu nowelizacji ustawy wynika, iż miała ona na celu doprowadzenie do preferowania przez zamawiających takich wykonawców, którzy będą proponować rozwiązania innowacyjne. Może mieć to fundamentalne znaczenie w zwiększeniu wzrostu gospodarczego oraz budowaniu gospodarki opartej na wiedzy. Z tego względu kryterium innowacyjności zostało wprowadzone do katalogu przykładowych kryteriów wymienianych w ustawie Pzp.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 91 ust. 2a ustawy Pzp w obecnym stanie prawnym kryterium ceny może zostać zastosowane jako jedyne i wyłączne kryterium oceny ofert jedynie wyjątkowo i tylko w przypadku, gdy przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe. Zatem od dnia wprowadzenia nowych przepisów najkorzystniejszą ofertą jest ta, która przedstawiać będzie najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia. Należy jednak pamiętać, iż nadal obowiązkowym kryterium oceny ofert zawsze musi być cena. Zamawiający ma możliwość przypisana jej dowolnej wagi, ponieważ ustawodawca w żadnym przepisie nie wskazał, jaką wartość procentową w stosunku do innych wybranych kryteriów ma stanowić. Powinno zależeć to od priorytetów, jakie zamawiający przyjmie w danym postępowaniu.