Czy można zawiesić postępowanie w sprawie wypłaty zaległych ryczałtów

W lutym 2015 roku Związek Pracodawców „Transport i Logistyka Polska” zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów o ryczałtach. Wniosek został wstępnie rozpoznany i TK będzie rozpoznawał tę sprawę. Niestety nie wiadomo, kiedy to nastąpi. Jednak przyjęcie sprawy do rozpoznania przez TK ma znaczenie dla przewoźników już teraz.

Skierowanie wniosku do trybunału daje przewoźnikom możliwość wystąpienia do sądu, który rozpoznaje sprawę o wypłatę zaległych ryczałtów, o zawieszenie postępowania do czasu aż w sprawie konstytucyjności przepisów regulujących kwestię wypłacania ryczałtów wypowie się TK.

Zwracając się z takim wnioskiem, przewoźnik powinien powołać się na art. 177 §1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z tym przepisemsąd może zawiesić postępowanie, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego.

Niestety zawieszenie postępowania nie jest oczywiste. Wszystko przez to, że w powołanym artykule nie przewidziano wprost możliwości zawieszenia postępowania ze względu na rozpoznawanie sprawy przez Trybunał Konstytucyjny. Nadzieję daje jednak wyrok Sądu Najwyższego z 28 września 1994 r. (sygn. akt: I PRN 61/94), na który warto się we wniosku o zawieszenie powołać. Zgodnie z nim orzeczenie TK, stwierdzające niezgodność ustawy z konstytucją, może wpływać nie tylko na orzeczenie w sprawie, w której przedstawiono trybunałowi pytanie prawne, ale także w każdej innej sprawie, w której należałoby zastosować zakwestionowaną ustawę.

W tej sytuacji przepis art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. należy interpretować rozszerzająco i przyjąć, że sąd może z urzędu zawiesić postępowanie w sprawie cywilnej, także w przypadku przedstawienia TK przez sąd cywilny w innej sprawie, pytania prawnego dotyczącego zgodności z konstytucją ustawy, która ma być zastosowana.

Jeżeli wniosek o zawieszenie postępowania do czasu wydania orzeczenia przez TK okaże się nieskuteczny w I instancji, warto go powtórzyć w apelacji. Należy w nim podkreślić, że skoro sąd oddalił wniosek o zawieszenie postępowania, to musiał być pewny, że trybunał orzeknie o zgodności z konstytucją przepisów o ryczałtach. Tymczasem TK uznał, że mogą co do nich być wątpliwości.

Jeżeli sąd badający pozew kierowcy o wypłatę zaległych ryczałtów odmówi zawieszenia postępowania i wyda wyrok niekorzystny dla przewoźnika, a TK orzeknie później, że przepisy, na podstawie których ten wyrok wydano, są niezgodne z konstytucją, przewoźnikowi będzie przysługiwać prawo do wznowienia postępowania.

Więcej o zasadach wystąpienia z takim wnioskiem napiszemy, jeśli trybunał wyda korzystny dla przewoźników wyrok.