Czego można żądać w związku z wcześniejszą spłatą kredytu?

Austriacki UniCredit Bank zamieścił w swoich umowach dotyczących kredytu na zakup nieruchomości warunek odnoszący się do przedterminowej spłaty kredytu przez konsumenta. Zgodnie z omawianym zapisem, wcześniejsza spłata kredytu powodowała proporcjonalne obniżenie kosztów zależnych od czasu trwania kredytu, natomiast koszty dodatkowe, których wysokość jest niezależna od okresu obowiązywania umowy miały nie być zwracane konsumentowi, nawet proporcjonalnie. 

Zapis ten nie spodobał się stowarzyszeniu zajmującemu się ochroną praw konsumentów, które to zakwestionowało jego prawidłowość przed sądem krajowym. 

Argumentowało ono, że także koszty, które nie są uzależnione od długości obowiązywania umowy powinny zostać proporcjonalnie zmniejszone. 

Jako podstawę praw konsumentów przywołało natomiast dyrektywę 2014/17 w sprawie konsumenckich umów o kredyt związany z nieruchomościami mieszkalnymi. Zgodnie z jej przepisami państwa członkowskie mają obowiązek zapewnienia konsumentom prawa do pełnego lub częściowego wywiązywania się ze swoich zobowiązań wynikających z umowy kredytowej przed jej wygaśnięciem. W takim przypadku konsument ma być uprawniony do obniżki całkowitego kosztu kredytu, na który składają się odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy. 

Odpowiadając na wątpliwości austriackiego sądu najwyższego, Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził, że dyrektywa 2014/17 nie stoi na przeszkodzie takiemu uregulowaniu krajowemu, które przyznaje konsumentowi prawo do obniżki całkowitego kosztu kredytu obejmującego jedynie odsetki i koszty uzależnione od okresu obowiązywania umowy kredytu, w przypadku gdy ten dokonał przedterminowej spłaty kredytu. 

Ważne: Prawo do skorzystania z obniżki całkowitego kosztu kredytu nie obejmuje kosztów niezależnych od okresu obowiązywania umowy. 

Zadaniem sądu krajowego jest jednak - zgodnie z wytycznymi Trybunału Sprawiedliwości UE - zweryfikowanie, czy nakładane na konsumenta koszty, które nie są uzależnione od długości trwania kredytu hipotecznego, nie są w rzeczywistości wynagrodzeniem kredytodawcy za korzystanie z kapitału lub za świadczenia, które nie zostały spełnione na rzecz konsumenta w chwili spłaty kredytu.