Bez CIT z tytułu przejęcia wygasającej wierzytelności

Niekiedy w wyniku przekształceń własnościowych spółek może dojść do sytuacji, w której po likwidacji spółki, w której dane przedsiębiorstwo miało udziały, ten sam podmiot gospodarczy przejmuje zarówno wierzytelności wobec siebie likwidowanej spółki. Staje się więc jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem. Dla przedsiębiorców istotne są skutki podatkowe takiej operacji.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami, poza pewnymi wyjątkami, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W przypadku podatników CIT pojęcie przychodu może być znacznie szersze. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Przychodem są zatem wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, w postaci zwiększenia stanu jego aktywów lub zmniejszenia stanu pasywów. W przypadku umorzenia zobowiązań przychodem jest jedynie umorzenie długu bez wynagrodzenia (za darmo), a więc zwolnienie z długu uregulowane w art. 508 Kodeksu cywilnego. Tylko w tym przypadku następuje przysporzenie majątkowe u podmiotu zwolnionego z długu (zmniejszenie stanu pasywów). Natomiast wygaśnięcie wzajemnych zobowiązań w wyniku konfuzji nie zostało bezpośrednio wymienione w przepisach ustawy CIT jako zdarzenie skutkujące powstaniem przychodu.

W przypadku konfuzji, a więc połączenia w rękach tej samej osoby wierzytelności i sprzężonego z nią zobowiązania, a w konsekwencji wygaśnięcia zobowiązania, podatnik nie otrzyma trwałego przysporzenia majątkowego. Dodatkowo, nie można twierdzić, że w wyniku konfuzji zobowiązanie zostaje umorzone w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT.