Nauczyciel nie może zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego. Ponadto zasadą jest, że urlop przysługujący w danym roku kalendarzowym powinien być udzielony w trakcie tego roku. W sytuacji niewykorzystania przysługującego urlopu w pełnym wymiarze jego pozostała część staje się urlopem zaległym. Dyrektor przedszkola powinien udzielić zaległego urlopu najpóźniej w terminie do 30 września roku kalendarzowego następującego po roku, w którym nauczyciel nabył do niego prawo. Termin wykorzystania zaległego urlopu powinien być ustalony w porozumieniu między pracownikiem lub nauczycielem a dyrektorem – nauczyciel nie może bez zgody dyrektora zacząć korzystać z zaległego urlopu w samodzielnie wybranym terminie.
Do końca września trzeba udzielić zaległych urlopów, nawet jeżeli pracownicy nie chcą z nich korzystać
Do końca września należy udzielić pracownikom zaległego urlopu z 2015 roku – dotyczy to wszystkich pracowników niepedagogicznych oraz nauczycieli placówek nieferyjnych. Za nieudzielenie przysługującego nauczycielowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawne obniżenie jego wymiaru, grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Koniecznie trzeba więc zająć się tym zagadnieniem już teraz.
Jeżeli do 30 września nauczyciel nie zacznie korzystać z zaległego urlopu, dyrektorowi grozi odpowiedzialność za wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Za nieudzielenie przysługującego nauczycielowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawne obniżenie jego wymiaru, grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
STANOWISKO SĄDU NAJWYŻSZEGO
Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi zaległego urlopu, nawet bez jego zgody. Pracodawca nie ma obowiązku uzgadniania z pracownikiem terminu wykorzystania urlopu, lecz musi mu udzielić urlopu w terminie określonym w przepisach. Nieudzielenie tego urlopu obciąża pracodawcę, nawet pomimo braku zgody pracownika (wyrok SN z 24 stycznia 2006 sygn. I PK 124/05).
Należy zaznaczyć, że jeżeli nauczyciel i dyrektor nie dojdą porozumienia co do terminu, nauczyciel musi skorzystać z zaległego urlopu w terminie wyznaczonym przez dyrektora – nie ma on możliwości odmówienia bądź zrzeczenia się zaległego urlopu.
PRZYKŁAD
Nauczycielka przedszkola nie wykorzystała w 2015 r. urlopu wypoczynkowego w wymiarze 15 dni. Urlop ten w 2016 r. stał się urlopem zaległym, który powinna wykorzystać najpóźniej do 30 września 2016 r. Przedszkole w okresie wakacyjnym (lipiec – sierpień) przez 6 tygodni korzysta z przerwy w działalności (za zgodą organu prowadzącego). W tym czasie nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni korzystają z urlopu wypoczynkowego. Dyrektor przedszkola zobowiązał nauczycielkę do wykorzystania w czasie lipca i sierpnia urlopu zaległego za 2015 r. tak, aby nie destabilizować pracy placówki od 1 września.
Nauczyciel, który odmawia wykorzystania zaległego urlopu nie powinien zostać dopuszczony do pracy, a dyrektor przedszkola może nałożyć na niego karę porządkową.
Pracownik sam nie wyznacza terminu urlopu zaległego
Warto wspomnieć, że w przypadku, gdy pracodawca nie udzieli pracownikowi urlopu zaległego w kodeksowym terminie, nie daje to jeszcze pracownikowi prawa do samodzielnego wyznaczenia sobie terminu wykorzystania tego urlopu. Zarówno w przypadku urlopu bieżącego, jak i zaległego pracownik musi bowiem uzyskać zgodę pracodawcy na jego wykorzystaniew określonym terminie.
Samo zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu zaległego urlopu wypoczynkowego nie usprawiedliwia więc nieobecności pracownika w pracy.
Wyznaczenie terminu urlopu zaległego, to nie wszystko
Dla prawidłowego udzielenia pracownikowi urlopu zaległego nie wystarczy samo wskazanie jego terminu. Musicie też zapewnić pracownikowi realną możliwość skorzystania z tego urlopu, czyli, np. wyznaczyć osobę, która w czasie urlopu przejmie jego obowiązki.
STANOWISKO SĄDU NAJWYŻSZEGO
Nie można czynić zarzutu nadużycia prawa pracownikowi żądającemu ekwiwalentu za zaległy urlop wypoczynkowy (art. 8 kp w związku z art. 171 § 1 kp), jeżeli nie miał możliwości skorzystania z urlopu udzielonego mu przez pracodawcę w terminie określonym w art. 168 kp (Wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 2008 r., sygn. akt II PK 313/07, OSNP 2009/17-18/229).
Orzecznictwo:
- wyrok SN z 24 stycznia 2006 sygn. I PK 124/05
- wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 2008 r., sygn. akt II PK 313/07, OSNP 2009/17-18/229
Podstawa prawna:
art. 152, art. 163, art. 1671, art. 168, art. 282 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r., poz. 1502 ze zm.).
Zobacz także:
Tagi: oświata, urlopy w oświacie
