Poznaj nowości w działalności innowacyjnej i eksperymentalnej

Począwszy od nowego roku szkolnego innowacja pedagogiczna zyska charakter wewnętrznej sprawy szkoły. Po pierwsze rada pedagogiczna nie będzie już podejmowała uchwały w sprawie innowacji pedagogicznej. Obowiązki związane z inicjowaniem działalności innowacyjnej spadną więc na dyrektora szkoły. Co za tym idzie, dyrektor nie będzie też przekazywał uchwały w sprawie innowacji pedagogicznej kuratorowi oświaty i organowi prowadzącemu. Innowacja będzie w praktyce realizowana przez nauczycieli, dlatego możliwe jest wyposażenie rady pedagogicznej do opiniowania decyzji dyrektora w sprawie działalności innowacyjnej. W nowych przepisach nie przewiduje się też wymogów, jakie dotychczas musiały być spełnione, by działalność innowacyjna została rozpoczęta.

Nowe przepisy nie przewidują też definicji innowacji. Działalność innowacyjna ma jednak stanowić integralny element działalności szkoły. Nowa regulacja w zakresie działalności innowacyjnej przewiduje bowiem:

• konieczność zapewnienia przez system oświaty kształtowania u uczniów postaw przedsiębiorczości i kreatywności, sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym, w tym poprzez stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych,
• obowiązek tworzenia przez szkoły warunków do rozwoju aktywności, w tym kreatywności uczniów,
• możliwość wspierania nauczycieli, w ramach nadzoru pedagogicznego, w realizacji zadań służących poprawie istniejących lub wdrożeniu nowych rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu nowatorskich działań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów oraz nauczycieli,
• obowiązek stwarzania przez dyrektora szkoły warunków do działania w szkole lub placówce: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest m.in. rozszerzanie i wzbogacanie form działalności innowacyjnej szkoły,
• korelująca z powyższym obowiązkiem możliwość działania w szkole stowarzyszeń i inne organizacji, a w szczególności harcerskich, których celem statutowym jest m.in. rozszerzanie i wzbogacanie form działalności innowacyjnej szkoły (nie mogą być to jednak organizacje i partie polityczne).

Nowe rozwiązania przewidziano również w zakresie działalności eksperymentalnej. Eksperyment pedagogiczny zdefiniowano jako modyfikację istniejących lub wdrożeniu nowych działań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu nowatorskich rozwiązań programowych, organizacyjnych, metodycznych lub wychowawczych, w ramach których są modyfikowane warunki, organizacja zajęć edukacyjnych lub zakres treści nauczania, a mianowicie:

• przeprowadzanie rekrutacji uczniów w oparciu o zasadę powszechnej dostępności,
• zatrudnianie nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach,
• realizacja programów nauczania uwzględniających podstawę programową kształcenia ogólnego, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – również podstawy programowej kształcenia w zawodach,
• realizacja ramowego planu nauczania,
• realizacja zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów, o których mowa w rozdziałach 3a i 3b ustawy o systemie oświaty,

w celu rozwijania kompetencji i wiedzy uczniów oraz nauczycieli.

Tak jak dotychczas eksperyment pedagogiczny do wprowadzenia będzie wymagał zgody MEN. Poprzedzać ją będzie podjęcie stosownej uchwały przez radę pedagogiczną i skierowanie wniosku do MEN przez dyrektora szkoły – za pośrednictwem kuratora oświaty. Zmiany przewidziano natomiast w zakresie konsultacji, jakie powinny być poczynione przed skierowaniem wniosku. Otóż dyrektor musi również uzyskać opinię rady rodziców na temat prowadzenia eksperymentu pedagogicznego, jak również rady szkoły (a w razie jej braku – rady pedagogicznej). Natomiast do podjęcia samej uchwały nie będzie już konieczna zgoda nauczycieli, którzy będą uczestniczyć w eksperymencie ani pisemna zgoda autora lub zespołu autorskiego eksperymentu na jego prowadzenie w szkole.