Lex Czarnek 2.0 - brakuje tylko podpisu Prezydenta

Czwartkowe głosowanie Sejmu, dotyczyło odrzucenia wniosku Senatu. Wymagana była bezwzględna większość - czyli 223 głosy. Za odrzuceniem wniosku Senatu głosowało 224 posłów. Przeciw było 218. Dwie osoby wstrzymało się od głosu. W głosowaniu nie wzięło udziału aż 16 posłów. W efekcie, Lex Czarnek zostało przyjęte przez sejm i czeka na podpis Prezydenta. 

Senat, 30 listopada 2022 r. przekazał do Sejmu uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw. Jej treść brzmi: Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 4 listopada 2022 r. ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, odrzuca tę ustawę. 

W uzasadnieniu do swojej uchwały Senat podkreślił, że zasadniczo ustawa jest powtórzeniem przepisów z 13 stycznia 2022 r. Na dobrą sprawę zostaje więc aktualne uzasadnienie poprzedniego projektu - ocenianego negatywnie przede wszystkim ze względu na rozszerzenie kompetencji kuratora oświaty. 

Proponowana regulacja doprowadzi do zwiększenia uprawnień kuratora - czyli przedstawiciela administracji rządowej, a ograniczenie samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. 

Nowe przepisy mogą prowadzić do zarzutu naruszenia zasady decentralizacji władzy publicznej - a ta wynika z art. 15 i 166 Konstytucji. Lex Czarnek uniemożliwia samorządom terytorialnym realizowania przysługujących im zadań publicznych. 

Ważne: Zdaniem Senatu Lex Czarnek nie odbiera samorządom zadań w dziedzinie oświaty, ale ogranicza ich zdolność do wykonywania tych zadań zgodnie z Konstytucją, czyli we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. 

Senat dostrzega również inne zagrożenie. Jego zdaniem zwiększenie uprawnień kuratora oświaty sprawia, że stanie się on organem nadzoru nad samorządem terytorialnym - poprzez sprawowanie nadzoru pedagogicznego. 

Zastrzeżenia Senatu dotyczyły również ograniczenia możliwości prowadzenia zajęć przez stowarzyszenia lub inną organizację - bo do tego sprowadza się w rzeczywistości konieczność uzyskania pozytywnej opinii kuratora oświaty. Może on nie wyrazić zgody na zajęcia nawet wówczas, gdy dyrektor, rada szkoły i rada rodziców wyraża pozytywną opinię na temat tych zajęć. 

To jedynie wycinek zarzutów Senatu wobec ustawy. 

Poznaj nasze szkolenia: Prawa i obowiązki nauczycieli wg Karty Nauczyciela 

Zdaniem ZNP wprowadzenie nowych przepisów przyniesie faktyczną likwidację Karty Nauczyciela w przedszkolach. Doprowadzi do tego możliwość zatrudniania w przedszkolach osób niebędących nauczycielami - już nie tylko do prowadzenia zajęć rozwijających zainteresowania, lecz do wszystkich zajęć. W konsekwencji Karta Nauczyciela będzie zastąpiona Kodeksem pracy. 

Lex Czarnek to zmiana ustroju oświaty -to powrót do centralnego zarządzania i pozbawiania szkół autonomii. Trudno też wskazać prawdziwe intencje ustawodawcy wprowadzającego przepisy o zawieszeniu nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora szkoły przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego czy nowe regulacje dotyczące oceny dyrektora. 

Nastąpi ogromne sformalizowanie procedur, kontrola stowarzyszeń i innych organizacji pozarządowych działających w szkołach - w efekcie doprowadzi to do ich wycofania się z tej działalności i zubożenia oferty edukacyjnej. 

Niestety uchwała Senatu została odrzucona. Mimo trwających protestów nauczycieli, mimo opinii Senatu, Lex Czarnek zostało przyjęte. Ostatnia nadzieja w Prezydencie. Już raz zawetował proponowane przez ministra edukacji zmiany w Prawie oświatowym. Weto pojawiło się w marcu 2022 r. Prezydent uzasadniając swoją decyzję w marcu zaznaczał, że nie jest to dobry czas na wewnętrzne spory. Podkreślał też społeczny sprzeciw wobec proponowanych przepisów. Można śmiało powiedzieć, że te argumenty nadal są aktualne. 

Pod petycją o zawetowanie Lex Czarnek podpisało się już niemal 11 tys. osób. Czy tym razem też się uda? 

• Lex Czarnek 2.0 - podejście drugie do reform oświaty 
• Lex Czarnek 2.0 przyjęta przez Sejm