W celu bezpłatnego wykorzystywania utworów chronionych prawem autorskim przez nauczycieli, trzeba spełnić podstawowe zasady:
3 sposoby bezpłatnego korzystania z materiałów objętych prawem autorskim
Zeszłoroczna zmiana przepisów o prawie autorskim poszerzyła uprawnienia przedszkoli w zakresie nieodpłatnego korzystania z utworów chronionych. Poznanie tych zasad może być źródłem oszczędności dla przedszkola dotąd wykupującego licencje na utwory, z których można korzystać za darmo.
1) Wykorzystanie utworu w ramach działalności przedszkola – nie ma przy tym znaczenia ani miejsce jej działania, ani pora wykorzystywania utworów, może to być np.: odtwarzanie utworów muzycznych w ramach zajęć z rytmiki i śpiewu, wykonywanie utworów muzycznych w ramach przedstawienia,
2) Wykorzystanie utworu w celach dydaktycznych – działalność dydaktyczna to także pozostała działalność edukacyjna, np.: wycieczki krajoznawcze, lekcja wychowawcza, zajęcia świetlicowe. Uwagę należy zwrócić na wyświetlanie dzieciom czy innych nagrań lub utworów audiowizualnych. Dla oceny, czy odtworzenie utworu audiowizualnego odbywa się w celu dydaktycznym, znaczenie ma:
a) rodzaj wyświetlanych filmów (ich tematyka),
b) okoliczności wyświetlania (zajęcia lekcyjne czy pozalekcyjne) oraz
c) wkład nauczyciela w zajęcia, w ramach których film zostaje wyświetlony.
3) Wykorzystanie utworu na potrzeby zilustrowania przekazywanych treści– korzystanie z utworu musi być tematycznie uzasadnione prowadzoną dydaktyką, pozwala na podniesienie jakości działań edukacyjnych poprzez zastosowanie dodatkowych elementów. Dozwolone zawsze będzie otworzenie filmu, który wraz z omówieniem nauczyciela jest powiązany z tematyką zajęć dydaktycznych lub wychowawczych.
Wykorzystanie utworu w celach innych niż edukacyjne
Nie wszystkie realizowane przez nauczycieli zadania mogą zostać uznane za dokonywane w ramach dozwolonego użytku edukacyjnego. Takimi działaniami mogą być np.:
- tworzenie stron internetowych,
- udostępnianie własnej twórczości,
- służące innym celom niż działalność oświatowa lub naukowa.
Prawo cytatu pozwala na przytoczenie w tworzonym przez siebie dziele fragmentów rozpowszechnionych utworów lub drobnych utworów w całości bez zgody ich twórcy i bez uiszczania na jego rzecz wynagrodzenia. Nauczyciele przedszkola lub szkoły mogą zatem legalnie cytować fragmenty utworów w opracowywanych przez siebie artykułach i publikacjach czy scenariuszach zajęć, a także na prowadzonych blogach czy portalach internetowych.
Stosując prawo cytatu należy pamiętać o wskazaniu imienia i nazwiska twórcy oraz źródła, z którego cytat pochodzi, w przypadku korzystania np. ze zdjęć opublikowanych na stronach internetowych, konieczne jest podanie adresu strony internetowej oraz autora zdjęcia.
Źródło:
Strona internetowa Ministerstwa Edukacji Narodowej (www.men.gov.pl)
Art. 27 , art. 31 ust. 2 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631 ze zm.)
Zobacz także:
Tagi: prawo autorskie w szkole
