Dotacje celowe w księgach rachunkowych organizacji pozarządowych

Dotacje to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz państwowych funduszy celowych przeznaczone na dofinasowanie realizacji zadań publicznych. Organizacji pozarządowych dotyczą głównie dotacje celowe, czyli środki przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie w szczególności zadań zleconych. Najczęściej są one przyznawane organizacji, która zwycięży w konkursie. Obowiązek ogłoszenia konkursu na wykonanie zadania publicznego, a co za tym idzie, przyznanie pieniędzy, wynika z art. 11 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Organizacja pozarządowa może także z własnej inicjatywy złożyć wniosek o realizację zadania publicznego.

Przyjmując do wykonania zadanie publiczne – w zakresie i na zasadach określonych w umowie – organizacja zobowiązuje się je wypełnić, natomiast organy administracji publicznej zobowiązują się przekazać środki (dotację) na realizację tego zadania.

Każda organizacja pozarządowa zobowiązana jest prawidłowo, rzetelnie i jasno przedstawiać sytuację finansową i majątkową, dlatego powinna dostosować swoją politykę rachunkowości do specyfiki ujęcia w księgach rachunkowych zdarzeń związanych z realizacją zadań współfinansowanych ze środków publicznych. W celu zapewnienia odpowiedniego udokumentowania operacji związanych z realizowaniem zadań, na które organizacja otrzymała dotację ze środków publicznych powinna prowadzić odrębną ewidencję zdarzeń gospodarczych z nimi związanych. Taka ewidencja może polegać na wprowadzeniu kont służących wyłącznie do obsługi danego zadania (projektu). Mogą to być wyodrębnione konta syntetyczne lub analityczne. Wyodrębnienie powinno nastąpić dla wszystkich kont, na których będzie dokonywana ewidencja operacji związanych z zadaniem. Przykładowo, jeśli środki dotacji przeznaczono na sfinansowanie zakupu bądź wytworzenia środków trwałych, to trzeba rozbudować ewidencję w zespole 0, tak aby możliwe było ustalenie wartości początkowej środków trwałych sfinansowanych z dotacji.

Otrzymane dotacje są dla organizacji przychodem.Ustawa o rachunkowości dzieli przychody na:

• przychody działalności podstawowej (operacyjnej lub statutowej),

• pozostałe przychody operacyjne (przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną),

• przychody finansowe,

• zyski nadzwyczajne.

Do pozostałych przychodów operacyjnych zalicza się przychody związane z: przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych. Jednak dla wielu organizacji dotacje celowe są największą częścią przychodów, a czasami jedynym źródłem. Ujęcie ich do pozostałych przychodów zniekształciłoby rachunek zysków i strat organizacji.

Trzeba pamiętać, że zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. A zatem dotację przekazaną na cele działalności statutowej organizacji można ująć jako przychód z działalności statutowej. Przy czym metody ewidencji przychodów z dotacji powinny być opisane w polityce rachunkowości organizacji.

Księgowanie dotacji >>