Udzielenie urlopu wypoczynkowego w okresie nieświadczenia pracy może nastąpić tylko za zgodą pracodawcy i pracownika. Potwierdził to Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 21 czerwca 2005 r. (III Apa 48/05): „(…) jeżeli pracodawca podjął decyzję o zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy, to nie może bez zgody pracownika nakazać, by w tym samym okresie wykorzystał on urlop wypoczynkowy (…)”.
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy to nie to samo co udzielenie urlopu
Pracodawcy, którzy wypowiadają pracownikom umowę, często w okresie wypowiedzenia zwalniają ich z obowiązku świadczenia pracy. Należy jednak pamiętać, że okres wypowiedzenia to wciąż okres zatrudnienia, za który pracownikowi należy się m.in. urlop wypoczynkowy. Natomiast zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy nie jest równoznaczne z udzieleniem takiego urlopu.
Zgodna stron stosunku pracy na urlop w okresie nieświadczenia pracy
Co za tym idzie, nie można jednocześnie zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy i w tym samym okresie udzielić mu urlopu wypoczynkowego. Urlopu można bowiem udzielać jedynie w harmonogramowe dni pracy pracownika, a jeżeli jest on zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, to takich dni po prostu nie ma.
Zdaniem Sądu Najwyższego, zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę może być wynikiem porozumienia zawartego między pracodawcą i pracownikiem. Dochodzi wówczas do zawarcia dodatkowej umowy między stronami umownego stosunku pracy, kształtującej wzajemne prawa i obowiązki stron w okresie wypowiedzenia.
Jeżeli z takiej umowy nie wynika obowiązek pracownika wykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie nieświadczenia pracy (zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy), to pracodawca nie może pracownika zobowiązać do wykorzystania urlopu w tym okresie (wyrok SN z 26 kwietnia 2011 r., II PK 302/10).
Cofnięcie oświadczenia o zwolnieniu ze świadczenia pracy
Jeżeli więc pracodawca się „zagapił” i zwolnił pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia a dopiero później zorientował się, że pracownik ma niewykorzystany urlop, powinien cofnąć swoje oświadczenie woli o zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Jednak, aby takie cofnięcie było skuteczne, niezbędna jest zgoda pracownika.
W tej kwestii wypowiedział się również Sąd Najwyższy. Jego zdaniem skuteczne zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia przesądza o tym, że pracownik, który nie wyraża zgody na cofnięcie oświadczenia woli w tym przedmiocie, nie jest obowiązany do podporządkowania się poleceniom pracodawcy świadczenia pracy we wskazanym miejscu i terminie (wyrok Sądu Najwyższego z 5 lipca 2005 r., I PK 176/04).
Dopiero po cofnięciu swojego oświadczenia woli o zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy i uzyskaniu na to zgody pracownika, pracodawca może skierować pracownika na urlop wypoczynkowy.
Podstawa prawna:
art. 1542 Kodeksu pracy
Autor: Michał Tomaszewski - prawnik, specjalista prawa pracy
Opracowanie redakcyjne: Aleksandra Pudzianowska
Zobacz także:
