O problemie związanym z normami odpoczynku dla osób, które świadczą pracę na podstawie umów cywilnoprawnych pisaliśmy w artykule: Na umowie zlecenie też należy się odpoczynek
Prawo do odpoczynku i umowa zlecenia
Pracownik dla pełnej efektywności powinien mieć możliwości skorzystania z odpoczynku. O ile prawo to zostało doprecyzowane dla osób świadczących pracę na podstawie umowy o pracę, o tyle w przypadku nadal popularnych umów zlecenia, prawo do odpoczynku jest pomijane. Sprawą zainteresował się Rzecznik Praw Obywatelskich, który prosił o stanowisko resort rodziny. Czy Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej poparło prawa zleceniobiorców?
Warto zaznaczyć, że umowa zlecenia to często podstawa jedynego źródła utrzymania. Problem odpoczynku nie powstaje w przypadku, gdy to dodatkowe incydentalne czynności wykonywane przez daną osobę. W przepisach próżno jednak szukać gwarancji odpoczynku dla osób, które korzystają z umów cywilnoprawnych. Co na to resort rodziny?
Zobacz także: Kalkulator wynagrodzenia z umowy zlecenia
Niestety w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich nie znalazło się nic optymistycznego. Wynika z niej, że możliwość uregulowania prawa do odpoczynku dobowego osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnych raczej nie jest prawdopodobna.
Zobacz także: Płaca minimalna w 2023 r. – 6 przykładów obliczania płacy minimalnej od brutto do netto w 2023 r.
Wynika to z prostej zasady, zgodnie z którą Kodeks pracy nie reguluje umów cywilnoprawnych, co do których przepisy zawiera Kodeks cywilny. Nie można narzucić więc na zleceniobiorców zasad obowiązujących pracowników w rozumieniu art. 2 Kodeksu pracy. Kodeks ten określa jedynie prawa stron stosunku pracy, a tym samym nie może odnosić się do sytuacji stron stosunku tworzonego umową cywilnoprawną.
Przyznanie praw pracowników osobom korzystającym z umów zlecenia, wiązałoby się z koniecznością uregulowania także tych umów w Kodeksie pracy, a to z kolei prowadziłoby do konieczności zmiany definicji pracownika, pracodawcy i samego stosunku pracy. Wpłynęłoby to także na brzmienie przepisów Kodeksu cywilnego poświęconych umowom zlecenia. Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze umowa ta jest zawierana z osobą, która wykorzystuje ten stosunek pracy jako jedyne źródło zarobkowania.
Wprowadzenie regulacji dotyczących dobowego odpoczynku w Kodeksie cywilnym też jest zdaniem resortu niebezpieczne, bowiem ustawa ta określa zasady nawiązywania umów między - z założenia - równymi stronami. Żadna z nich nie jest podporządkowana, żadnej nie przysługuje kompetencja do jednostronnego rozstrzygania o prawach i obowiązkach drugiej strony.
Zobacz także: Ryczałt za używanie prywatnego samochodu do celów służbowych w 2022 roku – jak obliczać go dla zleceniobiorców
Informacja opublikowana w Biuletynie Informacji Publicznej rzecznika Praw Obywatelskich na jego oficjalnej stronie internetowej - portal bip.brpo.gov.pl
