W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się konsekwentnie, że niewypłacanie wynagrodzenia stanowi podstawę do zwolnienia się pracownika z pracy z winy pracodawcy. Pracownik może w takim przypadku zastosować możliwość, jaką daje mu art. 55 § 1[1] Kodeksu pracy. Niewypłacanie wynagrodzenia, a nawet spóźnienie z jego wypłatą, stanowi bowiem ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika. W takiej sytuacji pracownikowi służy nie tylko prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę, ale także do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeśli zaś umowa została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni. Rozwiązanie umowy o pracę z tych przyczyn pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Nawet 1 dzień opóźnienia z wypłatą i pracownik może natychmiast odejść
Niewypłaceni wynagrodzenia w terminie wypłaty stanowi poważne naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy. Potwierdza to orzecznictwo Sądu Najwyższego. Jeśli takie sytuacje będą się zdarzały, pracownik może któregoś dnia oświadczyć pracodawcy, że natychmiast się zwalnia. I jeszcze zażądać odszkodowania (II PK 22/11).
W orzeczeniu z 10 maja 2012 r. (II PK 22/11, M.P.Pr. 2012/9/482–486) Sąd Najwyższy podkreśla, że wypłata wynagrodzenia jest jednym z głównych elementów treści stosunku pracy i podstawowym obowiązkiem pracodawcy. Naruszeniu podstawowych obowiązków pracodawcy można przypisać znamię ciężkości, nawet jeżeli nie działał w złej wierze ani nie zachowywał się rażąco niedbale. Podobnie w wyroku z 20 listopada 2008 r., III UK 57/08 (niepublikowanym) Sąd Najwyższy wskazał, że pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całego należnego wynagrodzenia, narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, nawet jeśli niepozyskanie środków finansowych na ten cel było przez niego niezawinione. Brak wypłaty wynagrodzenia w ustalonym terminie stanowi wystarczającą przyczynę rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 55 § 1[1] kp (wyrok SN z 5 lipca 2005 r., I PK 276/04, Wokanda 2006/2/23). Natomiast pracownik nie może egzekwować wypłaty wynagrodzenia poprzez czasowe (do momentu wypłaty) wstrzymanie się od wykonywania pracy. Powinien więc zdecydować, czy rozwiązuje umowę bez wypowiedzenia, czy nadal wykonuje pracę.
