Praca zdalna w nowym Kodeksie pracy - zasady ogólne

W nowym Kodeksie pracy pracy zdalnej został poświęcony rozdział II c. Zgodnie z przygotowaną definicją legalną, praca zdalna to praca, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika, które w każdym przypadku jest uzgodnione z pracodawcą. Miejscem tym może być adres zamieszkania pracownika. Pracę tę wykonuje się w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. 

Nowe przepisy przewidują, że wzajemne ustalenie stron stosunku pracy dotyczące wykonywania pracy zdalnej może nastąpić zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak i w trakcie jej trwania, a inicjatywa może wyjść zarówno od pracodawcy jak i od pracownika. W tym drugim przypadku wymagany jest jednak wniosek w postaci papierowej bądź elektronicznej. 

W określonych przypadkach pracodawca może wydać polecenie wykonywania pracy w formie zdalnej. Dotyczy to okresu:
a) obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, a także 3 miesięcy od ich odwołania
b) w którym pracodawca nie jest w stanie zapewnić bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy z powodu działania siły wyższej. 

Ważne: Nawet w przypadku, gdy przepisy dopuszczają wydanie polecenia dotyczące pracy zdalnej, pracownik musi uprzednio złożyć oświadczenie dotyczące posiadania przez niego warunków technicznych i lokalowych, pozwalających na pracę zdalną. Wspomniane oświadczenie wymaga formy papierowej bądź elektronicznej. 

Cofnięcie polecenia wykonywania pracy zdalnej jest możliwe w każdym czasie, jednak wymaga co najmniej dwudniowego uprzedzenia. 

Natomiast niezwłoczne wycofanie polecenia świadczenia pracy zdalnej następuje w sytuacji, gdy u pracownika nastąpi zmiana warunków lokalowych i technicznych, która uniemożliwia wykonywanie pracy zdalnej. Pracownik oczywiście zobowiązany jest do poinformowania o tym swojego pracodawcę. 

Praca zdalna musi być wykonywana na określonych zasadach. Zasady te są określane w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją lub organizacjami działającymi u pracodawcy. Jeśli to się nie uda i nie uda się także ustalić treści porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi, pracodawca określa te zasady w regulaminie. Oczywiście uwzględni także ustalenia dokonane ze związkami. 

Regulamin jest miejscem określenia zasad świadczenia pracy zdalnej także wtedy, gdy u pracodawcy związku nie działają. Wówczas zapisy regulaminu ustalane są z przedstawicielami pracowników. 

Trzeba jednak pamiętać, że jeśli nie ma ani porozumienia, ani regulaminu, pracodawca ma możliwość określenia zasad pracy zdalnej bezpośrednio w porozumieniu zawartym z pracownikiem.