Przedawnienie odsetek za nieterminową zapłatę faktury

Odsetki za opóźnienie w zapłacie faktury za wynajem pomieszczeń przedawniają się po trzech latach. Tak wynika z art. 118 Kodeksu cywilnego (dalej: kc), który stanowi, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. z tytułu czynszu najmu) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata).

Jednakże, chociaż roszczenia o odsetki za opóźnienie przedawniają się odrębnie od roszczenia głównego, to jednak nie później niż z upływem terminu przedawnienia tego roszczenia głównego. Jeśli zatem np. roszczenie główne na podstawie przepisu szczególnego przedawniło się po dwóch latach (vide np. niewystępujące w rozpatrywanym przypadku roszczenia z tytułu „profesjonalnej” sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy - art. 554 kc), to z upływem tego okresu przedawniły się także naliczone odsetki za opóźnienie, pomimo tego że w odniesieniu do tego rodzaju odsetek zasadniczo obowiązuje 3-letni termin przedawnienia. Na to, że roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uchwale z 26 stycznia 2005 r. (sygn. akt III CZP 42/04).

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie o zapłatę odsetek stało się wymagalne (art. 120 kc). Wymagalność roszczenia wyznacza zaś moment, w którym wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia świadczenia. Odsetki należą się za czas opóźnienia, poczynając od dnia wymagalności długu. Zatem bieg wymagalności odsetek rozpoczyna się już z pierwszym dniem opóźnienia (w tym przypadku w zapłacie przez najemcę faktury za najem), a kończy się w dniu dokonania zapłaty. Jeśli więc np. dany podmiot miał opłacić fakturę za wynajem pomieszczeń 5 stycznia 2013 r., a wpłaty dokonał dopiero 17 lipca 2013 r., to opóźnienie w zapłacie obejmuje okres od 6 stycznia 2013 r. do 17 lipca 2013 r.

Ponieważ wymagalność omawianych odsetek następuje każdego dnia, z każdym kolejnym dniem dochodzi do przedawnienia kolejnej części odsetek. Inaczej mówiąc, przedawniają się one oddzielnie za każdy dzień opóźnienia co oznacza, że ww. 3-letni termin przedawnienia tych odsetek należy liczyć oddzielnie za każdy dzień opóźnienia. Zaakcentował to m.in. Sąd Najwyższy, który w uchwale z 5 kwietnia 1991 r. (sygn. akt III CZP 2/91) stwierdził: „(...) roszczenie o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego staje się wymagalne osobno w każdym dniu opóźnienia i w związku z tym przedawnia się osobno za każdy dzień opóźnienia (...)”. Na przykład odsetki należne za 6 stycznia 2013 r. przedawniły się z upływem 6 stycznia 2016 r., odsetki należne za 7 stycznia 2013 r. - z upływem 7 stycznia 2016 r. itd. W konsekwencji należy przyjąć, że w ich przypadku bieg terminu przedawnienia nie powinien być liczony od daty wystawienia noty odsetkowej przez wierzyciela ani daty jej odbioru przez dłużnika.